ویژگی های همسر مطلوب و اصلی ترین معیار های همسانی و کفویت:

ویژگی های همسر مطلوب و اصلی ترین معیار های همسانی و کفویت: با عنایت به مباحثی که مورد بحث واقع گردید به طور مختصر به مهم ترین معیارهای همسرگزینی از منظر روان شناسی و ارزش های اسلامی اشاره میگردد. در اینجا قبل از پرداختن به ویژگی های زیستی، شناختی و روانی – اجتماعی مورد توجه […]


ویژگی های همسر مطلوب و اصلی ترین معیار های همسانی و کفویت:

با عنایت به مباحثی که مورد بحث واقع گردید به طور مختصر به مهم ترین معیارهای همسرگزینی از منظر روان شناسی و ارزش های اسلامی اشاره میگردد.

در اینجا قبل از پرداختن به ویژگی های زیستی، شناختی و روانی – اجتماعی مورد توجه در انتخاب همسر مطلوب و دل آرام، شایسته است با توجه به وضعیت موجود و اندیشیدن به وضعیت مطلوب و رسیدن به آرامش پایدار، با نگاهی به آموزه های قرآنی و یافته های روان شناختی خانواده، مولفه های حقیقی و عرشی کفویت و قابلیت های آرامشگری متقابل داوطلبان ازدواج و زوج های دل آرام را از منظر خالق زوج آفرین مورد توجه قراردهیم.

الف) همسانی، هم اندیشی و کفویت در ایمان به خالق زوج آفرین

همه انسان ها به طور فطری کنجکاو آفریده می شوند و این کنجکاوی خمیرمایه خداجویی و ایمان به پروردگار و بستر خلاقیت وتولیدات برتر فکری است.

مومن بودن به حرکت هدفمند وجهت دار هستی، یعنی هم نوا شدن با همه پدیده هایی که از بدو پدیدآیی، سرود توحید، آزادگی و رجعت را می سرایند: « انا لله و انا الیه راجعون» مومن بودن یعنی مبرا شدن از آفت های رشد و پیوند با توحید و یکتایی.

مومن بودن یعنی متصف شدن به برترین صفات و ویژگی های شخصیت و آراسته شدن به والاترین فضلیت ها و جاودانه ترین زینت ها.

مومن بودن یعنی هم سو شدن با راز و رمز خلقت و یکی شدن با همه هستی و پیوند با هستی بخش

مومن بودن به خالق قادر، قادر رحمان و رحمان رحیم، یعنی جلای فکر و اندیشه، صفای دل و پاکی نهاد.

مومن بودن به دنیای فانی و سرای جاودان، یعنی سیر کردن در جهان هستی با برترین توشه ها و در نهایت سبک بالی و وارستگی.

مومن بودن، یعنی بهره مندی از دلی آرام، قلبی مطمئن، ضمیری پاک و وجودی آرام بخش.

مومن کسی است که دلش مملو از ایمان به معنای هستی و همه وجودش ذکر هستی بخش باشد. به همین دلیل انسان مومن از بالاترین امنیت روان و آرامش جان، و قابلیت آرامشگری بهره مند است و یا باید باشد.

کفویت در ایمان و مومن بودن داوطلبان ازدواج در این است که هر دو نفر وجودشان منبع آرامش باشد و با وارستگی و شکوفایی وجود، دلشان از هر نوع ناآرامی و ناامنی و تردید و تشتت آزاد باشد. از این رو توجه به کفویت در ایمان و آرامش دل به یک معنا، ارزشی دو چندان برای هدف مقدس ازدواج قائل شدن است که همانا به فرموده خالق مهربان، هدف از ازدواج رسیدن به دل آرامی و آرامش وجود است و خداوند منان آرامش و سکینه خاطر را در قلب های مومنان قرار داده است.

کفویت در ایمان، از زیباترین مصادیق هم سویی، همراهی، هم دلی و هم پیمایی و در یک کلام همسری داوطلبان ازدواج است.

کفویت در ایمان، به معنای دقیق، یعنی برترین قابلیت در مودت، رحمت و محبت میان داوطلبان ازدواج.

کفویت در ایمان، یعنی توجه به انسان هایی که حسن اخلاق، پاکی دل، گشاده رویی، صبوری، گذشت و ایثار و وفاداری، صداقت، شجاعت و مروت، معناگر شخصیت مومن و متعالی آنهاست.

پرواضح است که عنایت به رفتارهای مذهبی مثل نماز، روزه، پوشش مطلوب، خویشتن داری و مقاومت در برابر لغزش ها، کج روی ها و آسیب پذیری های اخلاقی و رفتاری و آلوده نشدن به ناصواب ها و گناه ها، همه و همه در پرتو نور ایمان و معنویت وجود مومنان میتواند معنای واقعی خود را بیابد.

آنگاه که انسان های وارسته و مومن با خدای خود به راز و نیاز می ایستند و از سویدای دل با خالق هستی سخن می گویند، به سان آن است که در سکوی پرواز، سبک بال و دل آرام آماده عروج اند، و نماز تسبیح اکبر مومنان است.

کفویت در ایمان، همدلی در سردادن سرود آزادگی و هم سویی در نیایش و نماز در میان داوطلبان ازدواج و زوج های جوان، با ارزش ترین سرمایه حیات و اصلی ترین عامل آسودگی خیال، امنیت روان و خوشبختی واقعی است.

آری، بزرگ ترین ارمغان زوجیت دو جوان وارسته و آزاده، کفویت در طهارت و پاکدامنی، مصونیت از آلودگی های غریزه جنسی، بهره مندی از

نورانیت ایمان، آرامش دل و هم نوایی در سخن گفتن با خداست.

پیامبر خدا نیز هدف از بعثت خود را کمال بخشیدن به صفات و فضلیت های اخلاقی می دانند و تاکید تعالیم اسلامی براین است که ایمان و اخلاق، تدین و تخلق به صفات اخلاقی برتر مکمل و معناگر یکدیگرند. به سخن دیگر مومن هرگز نمی تواند بد اخلاق، تندخو،بدزبان،پرخاشگر و فحاش باشد. یعنی دین و اخلاق به مفهوم دقیق آن همواره ملازم هم هستند.

مولای متقیان امیر مومنان علی علیه السلام می فرمایند: « راس الایمان، حسن الخلق» نشان سرآمد ایمان، خوش اخلاقی و حسن خلق است. امام حسن مجتبی « علیه السلام» نیز می فرمایند: بهترین بهترین ها و نیکوترین نیکویی ها، خوش اخلاقی است.

حسن خلق، خوش اخلاقی و نیک منشی به معنای زینت دادن به کلام شکر و سپاسگزاری، تشکر و قدر دانی ، خوش زبانی و حقیقت گویی، محبت و تشویق، کم گویی و گزیده گویی، تصدیق حق و درستی، صداقت و راستی و آراستن رفتار و عمل به خوش رویی و وقار، حلم و شکیبای، عفت و پارسایی، رافت و شفقت، تواضع و فروتنی، شهامت و شجاعت، گذشت و سخاوت، حیا و پرهیزگار، انصاف و جوانمردی، اعتدال و میانه روی، اندیشه و توکل، تلاش و دقت، وفای به عهد و ده ها صفت والای دیگر، استوار ترین سکوی حرکت زوج های جوان و مومن به سوی کمال، همراه با آرامش و امنیت خاطر است.

همه آنچه انتظار میرود بعد از ازدواج زمینه ساز آرامش و سعادت و خوشبختی داوطلبان ازدواج و زوج های جوان باشد و همه جاذبه های فزاینده زندگی مشترک را باید در قلمرو کفویت در ایمان و اخلاق داوطلبان ازدواج جست و جو کرد.

داوطلبان ازدواج از همان نخستین لحظه ها و روز های زوجیت وآغاز زندگی مشترک و در حرکت به سوی کمال و فلاح، احساس آرامش و تجربه خوشبختی بیش از پیش به جاذبه های فکری و اندیشه های امید بخش یکدیگر نیازخواهند داشت. همه زوج های جوان، همه زن ها و شوهر ها به جاذبه های کلامی، ابراز مهر، تایید وتکریم، تشویق و تشکر و ابلاغ پیام دلنشین، اطمینان بخش و روح افزای « دوست دارم» نیاز دارند و این نیاز فطری همه انسان  هاست.

همه زوج های جوان، زن ها و شوهرهای بزرگسال و کهن سال به نگاه پرجاذبه و محبت آمیز یکدیگر محتاجند و دل هایشان با موج نگاه پر مهر یکدیگر صیقل و صفا می یابد. همه زوج های جوان نیازمند مشاهده زیباترین، نیکوترین و گیراترین رفتارهای یکدیگر در شرایط و موقعیت های مختلف زندگی مشترک هستند.

حسن خلق و ایمان قوی، تعلق و تفکر، حکمت و درایت، طهارت و پاکی طینت، پربرکت ترین بذرها برای رویش جوانه های وجود و پدیدآیی جاذبه های آرامشگر حیات است.

ب) همسانی و کفویت در سلامت و پاکی نفس

…. والطیبات للطیبین و الطیبون للطیبات زنان پاک، شایسته مردان پاک اند و مردان پاک و طیب لایق زنان پاک و طیبه هستند.

درفرهنگ و ارزش های اسلامی، یکی از اساسی ترین معیارهای کفویت داوطلبان ازدواج، برابری و مساوات در طهارت و پاکدامنی و مصونیت نفس از کشش های نفسانی و به دور بودن از آلودگی های جنسی است. به سخن دیگر اساس مساوات حقیقی و کفویت وجود زن و مرد در توان و قدرت ایشان در غلبه بر کشش های نفسانی، قدرت خویشتن داری پاک و طیب بودن تا هنگامه ازدواج با کفو و همسو شایسته و مطلوب است. شایسته ترین همسرو بایسته ترین کفو، وجود دختری پاک و طیب که هرگز برق نگاهش روشنگر چشمان نامحرمی نگردیده و جسم و روانش از هر گونه بهره و تعرض نامحرمان مصون مانده است، برای پسر پاک و طیب و وارسته ای است که هرگز وجود خویش را به اسارت نفس اماره در نیاورده، دچار آلودگی جنسی نشده، دمی با نامحرمی سر نکرده و از حریم عصمت و عفت گامی فراتر نگذاشته است. بالطبع دختری سزاوار و شایسته وجود پسری پاک و طیب و آزاده است که صلابت، نجابت و طهارت وی معناگر کفویت و ترسیمگر ایستادگی در کفه مساوات ترازوی عزت نفس، خویشتن داری و تقواپیشگی است.

خوشا به حال دختر ها و پسرهایی که به هنگامه ازدواج و جاری شدن عقد زوجیت برای نخستین بار برق نگاه پاک و بکرشان روشنگر دلهایشان تقدیم همدیگر میشود. این زوج ها بالاترین لذت حیاتی و آرامش روانی درزندگی مشترک را تجربه می کنند. این زوج های طیب و طیبه به دور از تجارب ناخوشایند و گناه آلود نفسانی و بیگانه با قیاس های ناروا و تنوع طلبی های جنسی، همه معنای زوجیت و مفهوم زندگی مشترک را در وجود یکدیگر و تراضی متقابل می یابند.

بدون تردید احراز متقابل چنین ویژگی مطلوب برای داوطلبان ازدواج مستلزم آشنایی هرچه بیشتر و شناخت عمیق ترنسبت به تربیت خانوادگی و اجتماعی و چگونگی رشد. و تحول شخصیت و میزان تقید به نظام ارزش ها و تعهدات اخلاقی و دینی و اندیشه و رفتارهای متعهدانه و مسئولانه یکدیگر میباشد.

برخورداری داوطلبان ازدواج از این ویژگی های ممتاز، خود می تواند بارزترین نشان سلامت نفس، قدرت خویشتن داری و حاکمیت اراده قوی بر کشش های نفسانی و رفتارهای فردی و اجتماعی باشد. البته در جامعه اسلامی، همه خانواده ها به پاکی و طهارت دختر ها و پسرها به هنگام ازدواج اذعان دارند و در اینجا ذکر این مطلب مهم برای آشنایی هرچه بیشتر با یکی از مهم ترین اصول کفویت، مساوات و برابری واقعی زن ها و مردها در فرهنگ ارزش های اسلامی است. از حقوق فطری و مسلم دختر خانم های طیبه و باکره، با نجابت و سلامت نفس این است که به هنگام ازدواج از همراهی همسری شایسته، طیب، باکره، نجیب و اصیل بهره مند شوند.

آری، کفویت در پاکی ها و پاکدامنی ها، مصون بودن از آلودگی های جنسی همانندی در غلبه بر کشش های نفسانی و فوران غرایز، همتایی در سلامت نفس و تقواپیشگی و همدلی در دل آرامی، فطری ترین معیار کفویت و طبیعی ترین جلوه مساوات است.

ج) همسانی و کفویت در قابلیت تن پوشی متقابل روانی و نفسانی

از منظر خالق زوج آفرین، زن وشوهر می بایست همواره در گستره ی حیات مشترک، تن پوشی روانی_ نفسانی همیدگر باشند.هن لباس لکم و انتم لباس لهن. از دیگر معیارهای انتخاب همسر مطلوب و دل آرام و آرامشگر و آرامش بخش درک حقیقت رابطه بی بدیل همسری و ابراز اشتیاق و انگیزه لازم برای احراز شایستگی و قابلیت آراستگی به لباس همسری و هم پوشی و هم آغوشی نوازشگرانه و پاسداری از حرمت و حریم همسری در شرایط و موقعیت های گوناگون زندگی مشترک می باشد.

هن لباس لکم و انتم لباس لهن

آنان لباس شما هستند و شما لباس آنانید

و این زیباترین گل واژه عرشی در توصیف رابطه بی بدیل زن و شوهر در گستره ی هستی است. همسران موفق و برتر لباس و پوشش روانی- جنسی همدیگر هستند و این زیباترین و درعین حال کامل ترین تعبیری  است که  خالق منان، تصویرگر جسم و روان انسان، در ارتباط با نحوه روابط همسران بیان فرموده است. درواقع امر این است که همه اندیشه ها و نظریات و تحقیقاتی که تاکنون در قلمرو روان شناسی خانواده و روابط مطلوب میان زن و شوهردر کشورهای مختلف مطرح شده و انجام پذیرفته، بیانگر این حقیقت است که موفق ترین و خوشبخت ترین همسران آنانی هستند که از آغاز زندگی مشترک رابطه ای گرم و صمیمی با هم داشته اند و هر قدر که از زمان بسته شدن پیمان ازدواج آنها می گذرد و هر سالی که از زندگی زناشویی شان سپری می شود، رابطه آنان گرمتر، صمیمی تر و نشاط انگیز تر و زندگی شان پربارتر می گردد، به گونه ای که گذشت زمان، فرزندآوری، کهولت، حوادث و تحولات اقتصادی و اجتماعی هیچ گونه خدشه ای بر همدلی و صمیمیت آنان وارد نمی آورد. به تعبیرقرآنی، همسران برتر آنانی هستند که زیباترین، آراسته ترین، فاخرترین و مقاوم ترین لباس وپوشش فطری و روانی- حمایتی یکدیگر باشند.

زوج های دل آرام و همسران برتر، آنانند که در کنار هم آرامش می یابند و آرام می گیرند و در پیمودن طریق فلاح و رستگاری، سرمایه و توشه راه مشترکشان، « محبت» است.همسران برتر، از وجود ارزشمند خویش، لباسی از جنس « محبت» به یکدیگر هدیه می کنند، چنان لباسی که به تمامی نیازهای فطری، کشش های غریزی، احساس مهر طلبی، تعلق عاطفی و تشویق پذیری آن ها پاسخ گفته، آنان را در برابر همه محرک های ناخوشایند زندگی و آسیب های روانی و اجتماعی ایمن می سازد.

به راستی که چه تعبیرو تمثیل نیکویی است؛ «لباس بودن» برای همسر، « لباسی» که تار و پود آن از راستی و صداقت، گذشت و شجاعت، صبوری و عدالت، معرفت و محبت، وارستگی و کرامت، آزادگی و عبودیت و تقوا و تقوا پیشگی است.

خوشا به حال آن دسته از داوطلبان ازدواج که در فرایند ازدواج و انتخاب همسر دل آرام به قابلیت هم پوشی روانی – نفسانی همدیگر اندیشه می نمایند.

اینک با نگاهی دوباره، ویژگی ها و خواص این لباس جمیل و خداپسندانه را که برازنده ترین لباس صالحان و همسران برتر است، در خیاط خانه عرشی مرور می کنیم تا داوطلبان ازدواج و زوج های جوان نسبت به وظایف و رسالت های خطیری که می بایست عهده دارشوند و یا عهده دار هستند بیش از پیش واقف گردند.

خوشا به حال آرزومندان ازدواج و زوج های جوانی که با درک عمیق قداست، فلسفه و هدف والای ازدواج، رسالت خطیر همسری و منزلت نیکویی همسر بودن، جامعه سعادت و خوشبختی را به جسم و جان خود می پوشانند و قامت همسر خویش را نیز به این زینت می آرایند؛ چرا که لباس همسر بودن یعنی:

گرما بخشیدن

زدودن سردی ها

پوشاندن عیب ها و پنهان داشتن کاستی ها

محرم راز بودن

مصون داشتن از آفت ها و آلودگی ها

آرام جان بودن

تنوع بخشیدن به زندگی

متناسب بودن و تجلی نماد کفویت

لباس نزدیک ترین همراه و همراز است

ادامه دارد

 

بریده ای از کتاب: روانشناسی ازدواج و شکوه همسری 

نویسنده: دکتر غلامعلی افروز استاد ممتاز دانشگاه تهران 

انتشارات: دانشگاه تهران

چاپ: پنجم

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.