تقویت رفتار های مثبت در کودک پارت یک

تکنیک های تشویق و تقویت رفتارهای مثبت در کودک

میخواهیم در مورد راه های تقویت رفتارهای مثبت در کودک رفتار خوب کودکمان صحبت کنیم .باید یادمان  باشد که همه ی این اصول باید رعایت شود تا نتیجه بخش باشد درواقع والدگری شبیه دوچرخه سواریست و نیاز به تمرین زیادی دارد وقتی قرار است کودک رفتار خوبی را دوباره تکرار کند چه کار باید بکند؟

 قدم اول تعیین یک هدف خوب است.  گفته شد با همسرتان لیست رفتارهای خوب کودک را که بناست تقویت شود و رفتارهای بد کودک که قرار است تغییر کند یا حذف شود را لیست کنید یک  جلسه بگزارید و ۳ تا ۵ تا رفتار را انتخاب کنید

می خوام لیستتان را یک بار دیگر نگاه کنید شما هرچیزی از کودک را نمی توانید عوض کنید هدفی که انتخاب کردید باید منطقی باشد یعنی هدفی باشد که قابل تغییر باشد و سن کودک هم به حدی رسیده باشه که بتواند ان هدف را برآورده کند.

تشویق رفتار های مثبت کودک :

 خب الان یکی از ان رفتارهای خوب لیست ۳ یا ۵ تایی را انتخاب کنید که قرار است کودک را تشویق کنیم بیشتر انجامش دهد هدفتان را به صورت واضح و مثبت بالای یک برگه بنویسید

حواستان باشد هدفی که می نویسید باید مشخص باشد که کدام رفتار مدنظر شماست اینکه کودک خوبی باشد خیلی کلی بچه ی خوب یعنی چی؟

یک هدف خوب مثل این می تواند باشد که همیشه بعد از دستشویی کردن دست هارا با آب و صابون بشوید. یک نکته ی کوچک هم اضافه کنم.

  تا جایی که می توانید از جملات و فعل های مثبت استفاده کنید یعنی به جای اینکه بنوسید و بگویید “مسواک نزده به رختخواب نره” بنویسید “هرشب قبل از خواب مسواک بزنه“.

حال بعد از انکه هدفتان مشخص شد :

حالا که هدفتان مشخص شد . بالای صفحه نوشتیم می خواهیم یک جدول روی همان صفحه بکشید این جدول باید ۵ تا ستون داشته باشد.

•  توی ستون اول بنویسید تاریخ و روز هفته
• ستون دوم ساعت
• ستون بعدی افراد حاضر، چه کسانی آنجا حضور داشتند ؟ چه کسانی آنجا وجود داشتند ؟/
• ستون چهارم موقعیتی که در ان  بودید/
• ستون پنجم واکنش افراد و اتفاقی که بعد از رفتار کودک انجام شده .

گفته شد  این جدول دو فایده ی مهم دارد یکی اینکه می فهمیم علت رفتار کودک چیست ؟

فایده ی دوم هم اینکه می دانیم چقدر شدت رفتار مورد نظر در کودک ما زیاد یا کم است و بعد از مدتی که ما داریم تلاش می کنیم این رفتار را تغییر بدیم آیا فراوانی رفتار زیاد یا کم شده؟

یعنی ما به هدفمان نزدیک شدیم؟ بعد از اینکه یک هفته الی ده روز برای هدفی که تعیین کردیم این جدول را کامل کردید و مطمئن شدید رفتار کودک نیاز به مداخله ی جدی شما دارد .

جلسه با کودک :

 جلسه ای که قرار شد با کودک بگزارید و قانونی که گذاشته بودید یا همان هدف بالای صفحه و علت اینکه چرا این قانون را گذاشتید به صورت ساده و واضح برای کودک توضیح بدهید و نهایتا با کمک خودش جایزه ی اجرا و جریمه ی انجام ندادن را مشخص کنید

ممکن است  شما این جدول را کامل کنید بعد متوجه شوید که نه این رفتاری هم که فکر می کردید خیلی زیاد و کم کم  اذیت کننده میشود انقدر شدید نیست

پس نیاز نیست که رفتار را عوض کنیم یک رفتار دیگری که احساس می کنیم در کودک  اذیت کننده ست، نامناسب را انتخاب کنیم.

حواستان باشه تأثیر تشویق چندین برابر تنبیه پس حتما قبل از تنبیه کردن کودک اول یک بار این روش ها را درست امتحان کنید.

 تکنیک اول تحسین کودک است یعنی از کودک و کارهای درستی که انجام می دهد تعریف بکنیم حالا این تعریف کردنمان می تواند به صورت کلی باشد.

یا جزیی که هرچه جزییات بیشتری را مطرح بکنیم بهتراست اگر از جای دیگر دلخورید، عصبانی هستید، اتفاقی افتاده، سرما خوردید، سرحال نیستید سعی کنید کودک متوجه بدرفتاری شما نشود یعنی با حرص از کودک تعریف نکنید

کودک متوجه حالت های بدن شما میشود، کودک متوجه حالت های صورت شما میشود پس سعی کنید صادقانه حرف بزنید خیلی اغراق نکنید جوری حرف نزنید که کودک متوجه شود شما دروغ می گویید .

تاثیر حرکات بدن روی تقویت رفتار های مثبت در کودک :

از حالت های غیرکلامی استفاده کنید از حرکت های دست هایتان ، صورتتان، لبخند داشته باشید ببینید که کودک شما چگونه  ترجیح میدهد که تشویق بشود و اگر خیلی خوشش نیامد از نوع تعریف شما حتما حتما باید خودتان را اصلاح کنید.

 چون ما قرار است  کاری کنیم که کودک خوشش بیاد حضور بقیه گاهی خیلی مهم است  و تأثیر تشویق و چندین برابر میکند

پس لازم است گاهی جلوی بقیه از کودک تعریف کنیم به طور مثال کودک در شستن ظرف ها به شما در ان  روز کمک کرده

این بقیه می تونند شامل والد جنس مخالف یا پدربزرگ و مادربزرگ ها خاله و عموها و دوستان یا خواهر و برادرها باشه پس قدم اول برای تقویت یک رفتار خوبی که کودک نشان میدهد این است که  جلوی بقیه از ان رفتار کودک تعریف شود.

ادامه دارد نویسنده: فاطمه حیدری کارشناس ارشد روانشناسی