بد غذایی

تکنیک های برطرف کردن بد غذایی

بد غذایی یا مشکل غذا نخوردن یا هله هوله خوردن در بسیاری از کودکان نو پا دیده میشود. اغلب والدین در مورد این موضوع با کودک خود در سنین قبل از دبستان درگیری های زیادی دارند.

گاهی کودک به طور کلی اشتهای غذا خوردن ندارد. والدین از ترس وزن کودک یا ضعیف بودن او اصرار و فشار زیادی به غذا خوردن دارند و این دعوا آنقدر پیش میرود که والدین مستاصل میشوند.

گاهی کودک علاقه به خوردن نوع خاصی از غذا ندارد.مثلا گوشت یا سبزیجات نمیخورد و در حالی که کودک فقط هله هوله میخورد.

مثلا حاضر است مقدار زیادی چیپس و پفک، لواشک یا شکلات را با اشتهای زیاد بخورد اما لب به غذا نمیزند. اما چرا این اتفاق می افتد؟

دلایل مختلف بد غذایی

دلایل متفاوتی ممکن است وجود داشته باشد. مثلا اگر شما یا یکی از اعضای خانواده بد غذا باشید گوشت یا سبزیجات نخورید، احتمال اینکه کودک این رفتار را یاد بگیرد و شما را الگو قرار دهد خیلی زیاد است.

یا اینکه کودک بعد خوردن غذایی در گذشته مریض شده، بالا آورده اسهال گرفته، به دلیل آن خاطره دیگر دوست ندارد سبزیجات بخورد در واقع یک خاطره­ی بد تداعی می­شود، در نتیجه علاقه­اش را به آن غذا از دست داده و نه تنها دوستش ندارد، حتی ممکن است از خوردن آن بترسد.

ولی گاهی مشکل جدی تر ایت. مثلا کودک با خوردن شیر و ماست دل درد می گیرد و برای فرار از این درد حاضر نیست شیر و لبنیات بخورد.

در این حالت ها نقش والدین کاملا متفاوت  است. در مورد اول باید رفتار والد عوض شود. در مورد دوم باید با کودک همدلی شده و کم کم اضطراب کودک کاهش یابد.

ولی در مورد آخر لازم است شیر و لبنیات از رژیم غذایی کودک سریعا حذف شده و به متخصص گوارش مراجعه کنید.

حساسیت های وسواس گونه در مورد بد غذایی :

اگر خط رشد کودک مناسب است و آزمایش های کودک نشان می­دهد ضعف یا کمبود جدی در موارد اساسی خون، در بدن دیده نمیشود، این شمایید که بیش از حد حساسیت نشان می­دهید و نیازی به مداخله جدی نیست.

میزان اشتهای کودکان با همدیگر متفاوت است. اگر شما چند فرزند داشته باشید کاملا متوجه این موضوع می­شوید که هر کدام از بچه ها تمایلات غذایی متفاوتی دارند و میزان متفاوتی غذا می خورند.

برخی از بچه ها فعال ترند و سوخت و ساز بیشتری هم دارند، پس به منابع غذایی بیشتری احتیاج دارند و به تبع غذای بیشتری می خورند.

ولی برخی دیگر از بچه ها بچه های آرام و درونگرایی هستند.  اغلب بازی هایی که می کنند ممکن است فعالیت بدنی زیادی نداشته باشد، پس مواد غذایی کمتری نیاز دارند.

ادامه مطلب :

ابتدا متوجه شوید اشتهای کودکتان چه مقدار  است و او را به هیچ وجه و به هیچ وجه مجبور به غذا خوردن نکنید. اینکار سبب نفرت از غذا میشود.

وقتی مطمئن شدید کودک شما مشکل هضم ماده غذایی نداشته و او تمایلی به غذا خوردن ندارد برای سیر نگه داشتن او به هیچ وجه بیسکوییت، شیرینی، چیپس و پفک در اختیارش نگذارید. اجازه دهید.

 ساعتی بازی کند، گرسنه شود و در این بین مدام با کودک سر و کله نزنید که “گشنه ات نشد؟

دلت غذا نمی خواد؟” بگذارید یک ساعت بازی­اش تمام شود و بعد از او بپرسید “اگر گرسنه­ات شده می خواهی غذا برات گرم کنم؟”

بگذارید کودک خود گرسنه شود و بعد غذا را به او بدهید هیچ وقت به او درباره­ی غذا خوردن رشوه ندهید. “اگر غذات رو خوردی بهت چیپس میدم یا دسر خوشمزه میدم

”  این گونه به بچه یاد میدهید که ارزش غذایی مثلا چیپس بالاتر از  خود غذاست و او برای به دست آوردن آن جایزه یا همان چیپس، غذا را به زور می­خورد. اما هیچ وقت حس خوبی نسبت به غذا پیدا نمی کند و این بازی مدت ها ادامه پیدا می کند.

دیزاین و شکل غذا :

کودکان عاشق اشکال و رنگ ها هستند. اصلا کار سختی نیست که تخم مرغ و صبحانه­ی کودکتان را در یک قالب خرسی درست کنید. در اینترنت سرچ کنید.  

میتوان ایده های جالب زیادی برای تزیین کودکانه­ی غذا پیدا کرد. اغلب کودکان از دیدن خوراکی هایی که شکل دارند، ذوق زده می­شوند.

خلاقیت داشته باشید. حتی می­توانید برای آن غذا یک داستان بسازید و با کلی هیجان داستان را برای کودک تعریف کنید تا بچه سرگرم شده و غذایش را کامل بخورد.

هرچه قدر حال و هوای میز غذا گرم تر و شادتر باشد احتمال اینکه بچه غذایش را راحت تر بخورد بیشتر میشود. گاهی پیش آمده که کودک از غذای آب پز بدش بیاید.

در نتیجه سعی کنید غذایش را بخار پز کنید. روش های مختلفی را امتحان کنید که برای سلامتی کودک آسیب خاصی را ایجاد نکند.

مثلا به جای سرخ کردن از کباب کردن استفاده کنید. از بخار پز کردن به جای آب پز کردن استفاده کنید که هم خیلی سالم تر بوده و هم ممکن است طعم غذا بهتر باشد.

گاهی اوقات لازم است مقداری کودک را فریب بدهید. مثلا اگر کودک گوشت نمی­خورد در پوره­ی رنگی شده­ی سیب زمینی­اش گوشت چرخ کرده بریزید.

می­توانید پوره­ی سیب زمینی را با آب لبو قرمز کنید تا کودک متوجه گوشت داخل آن نشود. سعی کنید غذا را زمانی به کودک بدهید که گرسنه است و در  مورد غذا خوردن به هیچ وجه با کودک بحث و دعوا راه نندازید.

یاد اوری مهم بودن نظر کودک :

هر چه اضطراب شما در مورد غذا خوردن کودک بیشتر باشد این اضطراب به کودک منتقل شده و کودک می­آموزد در این زمینه با شما لجبازی کند.

حواستان باشد کودکان نو پا فوق تخصص لجبازی دارند. پژوهش ها نشان داده است که وقتی کودکان در تهیه­ی غذا به والدینشان کمک می­کنند تمایل بیشتری به خوردن آن غذا دارند پس سعی کنید مسئولیت های کوچکی به کودکتان بدهید.

مثلا از وی بخواهید که در سبد پیاز ، دو پیاز متوسط به شما بدهد و به ازای این کار از او تشکر کنید و وقتی پدر خانواده یا سایر اعضای خانواده سر میز حاضر شدند به همه اعلام کنید که غذای امروز خیلی خاص است چون شما آن را با همکاری بچه تان پختید و او خیلی به شما کمک کرده است.

از بچه در مورد نوع غذا سوال کنید. به او سه مورد غذا که میتوانید برای ناهار یا شام خانواده درست کنید پیشنهاد کنید . مثلا به او بگویید “به نظرت برای شام که مامان بزرگ اینا اینجا هستند بهتره قورمه سبزی درست کنم یا زرشک پلو با مرغ؟ نظرت در مورد قیمه چیه؟”

ادامه مطلب بالا :

این موضوع علاوه بر اینکه به کودک نشان می دهد غذا خوردن موضوع مهمی هست یادآوری می­کند که :

اون هم آدم مهمی در خانواده است و نظرش برای شما اهمیت داشته و افزایش اعتماد به نفس کودک را شامل می­شود و بهبود رابطه­ی شما با کودک  را ناشی شده وهمچنین بدرفتاری کودک در مورد غذا خوردن که برای جلب توجه شماست بسیار کاهش پیدا میکند.

وقتی کودک توجه مثبت شما را میگیرد دیگر نیازی نیست برای جلب نظر شما در مورد غذا خوردنش قشقرق به پا کند. پس تا اینجا گفتم اول شناسایی کنید:

علت غذا نخوردن کودک شما چیست؟ آيا برای جلب توجه این کا را میکند یا خیر اصلا اشتها ندارد و شما فکر می کنید که باید مقدار بیشتری غذا بخورد، یا از کسی این رفتار را  الگوبرداری کرده که بد غذایی کند و بعد از اینکه مشخص شد علت چیست اقدامات لازم را انجام بدید.

گاهی بدغذایی کودک به خاطر سخت گیری شما در مورد آداب غذا خوردن است. کودک سه ساله کم کم می خواهد مستقل باشد. رفتارهای لجبازانه را شروع میکند. اگر شما به او فشار زیادی وارد کنید قطعا از غذا خوردن طفره میرود. سعی کنید به کودک آزادی عمل بدهید.

ازادی عمل در خوردن غذا :

خودش غذایش را بخورد، حتی اگر می­خواهد با دست غذایش را بخورد دست هایش را  تمیز بشویید. ملحفه­ی سفیدی پهن کنید و بگذارید با غذا بازی کند و غذا بخورد.

حواسمان باشد این الگو برای کودک سه ساله هست نه شش ساله، کودک سه ساله­ای که غذا نمی­خورد نیاز دارد در ابتدا  غذا برایش جذاب باشد، احساس فشار نداشته باشد.

آهسته که کودک به غذا خوردن علاقه­مند شد شروع می کنیم به یاد دادن الگوی درست غذا خوردن. سریعاً هم قانون های زیادی نگذارید و گرنه دوباره به نقطه اول باز می گردید.

پس ابتدا مشکل اصلی یعنی غذا نخوردن راحل می کنیم، سپس شروع می­کنیم به یاد دادن درست غذا خوردن. باز هم تکرار می­شود که هر چه محیط غذا خوردن گرم تر و صمیمی باشد، اعضای خانواده رقبت بیشتری به غذا خوردن دارند.

این برای ما بزرگ تر ها هم صادق است.قابل تأمل است که وقتی همه­ی فامیل منزل پدر بزرگ یا مادر بزرگ جمع می­شوند، سفره­ی بزرگی پهن می کنیم و همگی با شوخی و خنده دور سفره میشینیم و غذا میخوریم.

اغلب مقدار بیشتری غذا خورده می­شود یا وقتی که به یک باغ، پارک یا جنگل میرویم و داخل یک آلاچیق زیبا با یک منظره­ی چشم نواز غذا می­خوریم میزان اشتهای ما بیشتر میشود.

پس جلوه های بصری غذا را زیاد کنید. غذا را خلاقانه تزیین کنید و محیط خانوادگی گرمی ایجاد کنید تا بد غذایی کودک کم و کم تر شود.

نویسنده: فاطمه حیدری کارشناس ارشد روانشناسی