شناخت رفتار خودکشی گرایانه و خودزنی در نوجوانان با هیجانات شدید ( بخش سوم)

تصدیق کردن

اگر فرزندتان خودزنی می کند یا این که به خودکشی تمایل دارد، ممکن است شما احساس ناکامی بکنید، از او به خاطر رفتارها یا پنهان کاری هایش ناراحت بشوید و از این که چرا با خود این کار را می کند گیج بشوید و همچنین بترسید از این که ممکن است به صورت جدی به خود آسیب بزند یا خودش را بکشد این موضوع وقتی که فرزندتان اندوهش را می پوشاند و احساسات خود را مخفی می کند یا این که در مورد چیزی که سبب استرس او می شود صادق نیست، سخت تر و گیج کننده تر می شود. هر نوع هیجان شما، به خاطر سپردن این موضوع که این رفتارها از اندوه فرزندتان ناشی می شود را سخت کرده و مانع تصدیق و درک کردن احساسات فرزندتان توسط شما می شود.

آگاهی نسبت به هیجانات خود

والدینی، مثل والدین آوا که متوجه می شوند فرزندشان رفتارهای خودکشی گرایانه یا رفتارهای خودزنی دارد، همان طور که وارد این قلمره ناشناخته می شوند ممکن است هر نوع هیجانی را احساس کنند. نگرانی و ترس شما از این که فرزندتان ممکن است به خودش آسیب رسانده یا خودکشی کند، کاملا طبیعی است. ترس و اضطراب در این موقعیت هیجانات طبیعی برای والدین به شمار می روند. هیجانات دیگر نیز قابل درک هستند:

• ترس و نگرانی در مورد چیزی که ممکن است اتفاق بیفتد.
• افسردگی و گاهی ناامیدی درباره متوقف کردن رفتارهای فرزندتان و ایجاد احساس بهتر در او.
• نگرانی از این که فرزندتان در یک مسیر خطرناک رفتار کند.
• گیج شدن درباره این که چرا فرزندتان احساس بسیار بدی دارد و چرا او چنین رفتارهایی انجام می دهد.
• احساس خجالت و شرمندگی از این که فرزندتان چنین مشکلاتی دارد و حتی احساس شرمندگی مضاعف از عدم آگاهی نسبت به وجود این مشکلات.
• از اینکه دوستان و آشنایان متوجه شوند اجتناب کرده و می ترسید.
• از این که مبادا شما عامل بروز چنین حالت هایی باشید، خود را مقصر می دانید.
• از این که فرزندتان در غم و اندوه فراوان است، احساس ناراحتی می کنید.

شما باید به خاطر داشته باشید که در حال انجام بهترین کار هستید. این موضوع برای شما بسیار گران بها است که احساسات خود را با شریکتان و دیگر والدین قسمت کنید زیرا از این راه می توانید احساسات خود را به صورت موثری مدیریت کنید. صحبت کردن با مربی یا درمانگر می تواند برایتان مفید باشد زیرا میتوانید از این طریق حمایت دریافت کرده و احساسات خود را تصدیق کنید. به صورت بسیار بدی ممکن است که احساس شرمندگی کنید و خجالت بکشید از این که فرزندتان آرزوی مرگ کرده یا خودزنی می کند و این موضوع ممکن است، باعث شود که شما از دریافت حمایت های سودمند زمانی که به آن ها احتیاج بیشتری دارید، کناره گیری کنید. در دسترس بودن افرادی که مورد اعتماد شما هستند به شما برای مدیریت موثر هیجاناتتان کمک می کند.

آگاهی از واقعیت های نوجوانتان

والدین اغلب امیدوارند که موضوع هایی که فرزندشان با آن ها مواجه است،‌ مشکلات زودگذری باشند که خودشان با گذر زمان برطرف شوند و این موضوع می تواند درباره بسیاری از نوجوانان صادق باشد. اگرچه نوجوانانی که هیجانات شدید دارند فکر می کنند که موقعیت های دشوارشان بی پایان است؛ احساس اندوهشان به شدت از دیگر دوستان، والدین یا هر شخص دیگری که هیجانات نوعی دارد بیشتر است؛ و گاهی اوقات راهی برای خلاصی از این موقعیت نمی بینند. آن ها فکر می کنند که خودکشی یا خودزنی یک راه فرار یا یک راه برای داشتن احساس بهتر بوده و این رفتار در تسکین لحظه ای اندوه موثر است.

ممکن است والدین آوا میزان اندوهی که او احساس می کند را به اندازه واقعی اش درک نکرده باشند. اگر والدین او تلاش کنند که از او حمایت کرده و با تعبیرهایی شبیه « شاید این بهتر است که دوست پسرت تو را ترک کرد» یا « دوست پسرهای دیگری خواهی داشت» یا « ما مطمئن هستیم که این احساسات عبور خواهد کرد» سعی در بهتر کردن حال او کنند، او فکر می کند که هیچ کس نمی تواند درد و اندوه او را درک کند.

تصدیق و درک نوجوانی که به خودکشی یا خودزنی فکر می کنند بر روی اندوه، یاس، ناامیدی و بیچارگی که نوجوان احساس میکند، تمرکز دارد. آگاهی از ناامیدی که فرزندتان احساس می کند برای نجات وی از بدبختی و شرایط دردناکش بسیار اهمیت دارد. در عین حال، آگاهی یا پذیرش رفتاری که سالم و ایمن نیست، چندان موثر نخواهد بود. تصدیق کردن نوجوان به منظور پذیرش هیجانات و احساسات اوست نه به معنی صحه گذاشتن بر رفتارهای او. والدین آوا میتوانند خیلی با متانت اعتراف کنند که

(۱) می دانند تا چه اندازه او غمگین است و می دانند چقدر سخت است که کسی در کنارش نبوده که او احساس غمناک خود را با او در میان بگذارد

(۲)می دانند چقدر برای او دردناک بوده است وقتی که احساس می کرده که هیچ کس او را درک نمی کند

(۳) می دانند که او ممکن است از دوستانش به دلیل این که درباره او با مشاوره صحبت کرده اند، ناراحت شده باشد

و (۴) می دانند که چقدر احساس درماندگی داشته که حتی به فکر زنده نماندن افتاده است. شما می توانید احساسات فرزندتان اعم از درد، ناامیدی، یاس یا ناراحتی را تصدیق کنید درحالی که واضح است که شما همه ی کارهایی را که برای حمایت از رفتارهای ایمن او می توانید را انجام می دهید.

تصدیق احساسات دردناک

والدین آوا می بایست راهی برای تصدیق غم و اندوهی که او احساس می کند، پیدا کنند. اگر آنها بگویند که « می فهمند » یا « درک می کنند» و آوا هیچ گواه و مدرکی که آن ها این کار را انجام می دهند، مشاهده نکند، او ممکن است در ابتدا تمامی تلاش ها برای تصدیق احساساتش را پس بزند. در اینجا راه هایی وجود دارد که والدین آوا می توانند اندوه از پیش او و کم شدن امید و تلاش ها برای خودکشی یا خودزنی او در آینده را ارزیابی کنند:

• آن ها می توانند با تمام وجود، وقتی که او درباره احساسات غمناکش صحبت می کند به او گوش کنند، بدون این که برای رهایی او از این غم به وی کمک کنند.
• آن ها می توانند به اندوه او با گفتن این جمله اعتراف کنند که « ما حتی نمی توانیم تصور کنیم که این احساس چقدر برای تو دردناک است.»
• آن ها می توانند بگویند: « ما اکنون میزان رنج و اندوهی که تو هنگام قطع رابطه ات با دوست پسرت داشتی را درک می کنیم.»
• آن ها می توانند به آوا بگویند که « هروقت که تو بخواهی ما در کنار تو هستیم. چگونه میتوانیم به تو کمک کنیم؟»

استفاده از مشوق ها به صورت استراتژیک

زمانی که والدین آوا فهمیدند که او به خودکشی یا خودزنی فکر می کند، آن ها تصمیم گرفتند که به آوا بسیار توجه کنند، با او درباره رفتارها و افکار خطرناکش صحبت کنند یا به او اجازه بدهند تا هر کاری که می خواهد انجام دهد تا بلکه احساس بهتری داشته باشد. به راحتی می توان دید زمانی که والدین همه ی کارهای ممکن ار انجام می دهند تا درباره ایمنی، کمک به کاهش ناامیدی و حمایت از فرزندشان هوشیار باشند، رفتارهای خودزنی ممکن است به صورت سهوی توسط نگرانی و توجه والدین تقویت شود. زمانی که فرزندتان روز خود را با شما سپری کرده، با دوستانش به صورت تلفنی صحبت می کند،‌تکالیفش را انجام می دهد یا دیگر رفتارهای بی خطر و معمولی را انجام می دهد، تمرکز بر روی رفتارهای خطرناک که شما به آن توجه ندارید، آسان است؛ اما هنوز این نکته خیلی مهم و سودمند است که شما به رفتارهای سالم توجه کرده و آن ها را تصدیق و تشویق کنید؛ فرزندتان به صورت واقعی احساس می کند که به او توجه می شود و برای رفتارهای سالم بازخوردهای مثبتی دریافت می کند و همین حرکات ممکن است سبب افزایش رفتارهای سالم شوند.

بریده ای از کتاب فرزند پروری برای نوجوانان با هیجانات شدید

نویسنگان: پت هاروی _ بریت اچ راتبون 

مترجمان: دکتر فرهاد چنگیزی / مژگان عطار _ دکتر اسما عاقبتی

انتشارات: پرنده

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.