مهم ترین موانع ارتباطی کدامند؟

مهم‌ترین موانع ارتباطی کدامند:

در این شماره می خواهیم موانع ارتباطی افراد را بشناسیم. مهم ترین موانع ارتباطی افراد از این قرار اند:

۱-قضاوت، پیش‌داوری و صدور رأی با:

• دید قالب و کلیشه­ای: هر چیزی را تنها از یک­سو و یک زاویه دیدن.
• تعصب: پیروی از باورها و خرافات بی­دلیل و تقلید از رسم و رسوم بی­قاعده(مثال: در خانواده‌ی ما رسم نیست که زن کارمند باشد).
• خشک‌اندیشی: تجربه، مدرک تحصیلی، سن و سال، جنسیت، قومیت، مذهب و… را ملاک حقیقت بدانیم (مثال: فرزند باید تحت هر شرایطی از والدینش حرف‌شنوی داشته باشد).
• ذهن­خوانی و تصاویر ذهنی: برداشت ذهنی خودمان را از فرد مقابل به‌جای منظور اصلی او حقیقت بدانیم (مثال: چون آخر ماه است به پول نیاز دارد و الآن است که از من کمک بخواهد).
• مفروضات ذهنی: با پیش­فرض­های ذهنی ارتباط برقرار کردن(مثال: همه­ی مردها… هستند، پس او هم … است).
• داوری­ سطحی، ارزیابی شتاب­زده، نتیجه­گیری­ عجولانه.
• انتقاد کردن.
• برچسب زدن و اسم گذاشتن، مسخره یا تحقیر کردن.
• تفسیر، تحلیل و تشخیص گذاشتن(مثال: تو بیماری، تو افسرده­ای و…).
• وارسی، کنجکاوی، بازجویی و بازپرسی.

۲-نشان دادن راه‌حل با:

• دستور دادن، هدایت کردن و ابلاغ کردن.
• ترسانیدن، اخطار، تهدید و هشدار دادن.
• توصیه، پیشنهاد و یا راه‌حل دادن.
• اندرز دادن، نصیحت و موعظه کردن.
• پرسش­های بی­جا.

۳-بی­توجهی به خواست دیگری با:

• منحرف کردن توجه و پرت کردن حواس.
• استدلال خردنمایانه.
• اطمینان بخشیدن و یا ناامید کردن.

علاوه بر موارد بالا موانع بیرونی همچون تفاوت­هاي فرهنگي، قومي، نژادي، خانوادگي و… نیز وجود دارد كه مي­تواند ارتباطات صحيح را مختل سازند. سدهاي ارتباطي كه به‌سادگی سوءتفاهم‌ها، تعارضات و اختلافات بين فردي را موجب مي­شوند.

مانع اول) مبهم بودن پیام: گاهی در انتقال پیام، فرد به‌جای پرداختن به اصل مطلب، حاشیه پردازی کرده و مانع از درک صحیح مطلب توسط گیرنده می­گردد.

مانع دوم) پیام غیرمستقیم: بیان غیرمستقیم پیام، مصداق ضرب‌المثل، به در بگو، دیوار بشنود است.

مانع سوم) کلی بودن پیام: استفاده از پیام‌های کلی و مبهم، سبب برداشت­های گوناگون از معنی آن پیام می­شود.

مانع چهارم) موجز نبودن پیام: بیش‌ازحد طولانی بودن یا بسیار کوتاه بودن پیام، سبب عدم دریافت صحیح پیام می­گردد.

حریم شخصی:

قلمرو فيزيكي، روان­شناختي و ارزشي هر شخص که منحصربه‌فرد است. توسط خودش تعریف و تعیین میگردد و دوست ندارد كسي بدون اجازه و رضايت او وارد آن شود. اين حريم خصوصی انواع مختلفي دارد كه برخي از آن‌ها قابل‌رؤیت است؛ مثل‌اینکه دوست نداريم كسي بدون اجازه وارد اتاقمان شود و برخي ديگر غيرقابل رؤیت‌اند؛ مثل زماني كه دوست نداريم ديگران در مورد احساساتمان تجسس کنند.

ما در درون حريم شخصي خود از حقوق فردي خويش بهره‌مند هستيم، اما در بيرون از اين فضاي شخصي، ملزم به توجه به حقوق دیگران خواهیم بود. هر جا واژه­ی حق است در کنار آن باید به واژه تکلیف نیز توجه نمود؛ به این معنی که من چنین حقوقی دارم و در مقابل چنین تکالیفی را هم می­پذیرم.

نكته­ي مهم در اين ميان آن است كه نه‌تنها بايد به حريم شخصي خود احترام گذاشت و اجازه نداد ديگران هر زمان و به هر شكلي كه دوست دارند، وارد آن شوند، بلكه احترام به حريم شخصي ديگران و حفظ فاصله­ي فضايي و هيجاني مناسب با آن‌ها نيز ضروري است. برای حفظ و احترام به حریم شخصی اطرافیانمان باید از قضاوت، کنجکاوی، اظهار­نظرهاي­ بی­جا، حرف­های تحقيرآميز، سؤال­هاي حاكي از دخالت، نصايح و توصیه‌های ناموجه و… بپرهیزیم.

متخصصان علوم ارتباطي با توجه به اين­كه افراد چگونه به حريم خصوصي خود و ديگران احترام مي­گذارند، چهار سبك ارتباطي را معرفي مي­كنند:

• سبك ارتباطي سلطه‌پذیر(منفعل)
• سبک ارتباطی سلطه‌گر(فریبکار)
• سبك ارتباطي پرخاشگر(مهاجم)
• سبك ارتباطي جرئت‌مند(قاطع)

در اینجا ممکن است این سؤال به ذهن شما خطور کند كه اگر هر يك از ما از سبك خاصي پيروي مي­كنيم پس چرا در موقعيت­هاي مختلف زندگي رفتارهاي متفاوتي از خود نشان مي­دهيم؟

دليل اين امر آن است كه اين چهار سبك رفتاري، کاملاً از يكديگر مجزا نيستند. هر فردي در موقعيت­هاي مختلف به درجات متفاوتي، رفتارهاي سلطه‌پذيرانه، سلطه‌گرانه، جرأت­مندانه و پرخاشگرانه از خود نشان مي­دهد. اما بيشتر مردم تمايل دارند كه بر يك شيوه­ي رفتاري بيش از ساير شیوه‌ها تكيه كنند و هنگامي بيشترين احساس راحتي و آسايش را دارند كه شيوه­ي غالب خود را در اكثر موقعيت­ها به‌کارگیرند. بنابراين اگر بخواهيم به توصيف هر يك از اين سبک‌ها بپردازيم و مقايسه كاركردي بين آن‌ها داشته باشيم بايد نگاهمان پيوستاري باشد.

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.