تکنیک های تنبیه کودک

تکنیک های تنبیه کودک و حذف رفتارهای منفی پارت اول :

قبل از اینکه درمورد  تکنیک های تنبیه کودک خود صحبت بکنیم چون موضوع بُعد قانونی هم دارد اول در مورد مسائل قانونی اش حرف می زنیم :

اگر ماده ی ۱۱۷۹ قانون مدنی اومده که عبود یعنی پدر و مادر حق تنبیه طفل خودشون رو دارند ولی به  اسناد این حق نمی تونند طفل خودشون رو خارج از حدود تعدید تنبیه کنند .

براساس این قانون فقط پدر و مادر این حق  را دارند برای مدرسه یا سایر اعضای خانواده این حق قائل نشده . بخش منفی این است که  این قانون یک مقدار مبهم است پس عرف و قوانین خانواده نقش مهمی را ایفا می کند امّا روانشناس ها و متخصصین و تعلیم و تربیت نشان دادند که تنبیه بدنی کودک به جهت تربیت ان اصلاً‌ تأثیر ندارد و چه بسا آثار مخرب ان هم زیادباشد.

سال ۱۳۸۱ قوانین حمایتی از کودک و نوجوان تصویب شد که براساس قانون دوم ان نوشته شده که هر نوع :

آزار و اذیت کودک و نوجوان که موجب به صدمه ی جسمانی، روانی یا اخلاقی شود و سلامت کودک را در بُعد جسمانی و روانی به خطر بیندازه ممنوع ماده ی چهارمش هم اشاره کرده که :

هر گونه صدمه، آزار و اذیت، شکنجه ی جسمی و روحی کودک و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی جسمی کودک و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و مرتکب به ۳ ماه و ۱ روز تا ۶ ماه حبس یا تا ده میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.

ادامه بعد قانونی تکنیک های تنبیه کودک :

 پس حتی والدین هم حق آزار و صدمه رساندن به کودک خودشان را ندارند و هرکس می تواند به محض مشاهده ی آسیب دیدن کودک

حتی توسط والدین مراتب را به مراکز قضايی یا اورژانس اجتماعی اطلاع بده حتی اگه در مهدکودک فرزند خودتان شاهد آزار و تنبیه جسمانی روانی کودکان بودید می توانید به مراجع قضایی اورژانس اجتماعی اطلاع بدهید

اینکار از نظر قانونی جرم و متخلف به حبس تا ۶ ماه یا جریمه نقدی تا ۵ میلیون ریال محکوم میشود.

تعریف تنبیه در روانشناسی :

در روانشناسی تنبیه به هر محرک آزاردهنده ای گفته میشه که فرد برای  اجتناب از ان مجبور به تغییر رفتار میشود براساس مقالات اخیر تشویق احتمال وقوع پاسخ خاصی را به طور مدائم بالا میبرد امّا تأثیر بازدارندگی تنبیه موقتی از همین اول توضیح بدیم که شیوه ی تنبیه به دو حالت متفاوت است.

۱. محرکی که کودک دوست ندارد را به او میدهیم

۲. محرکی که دوست دارد را ازاو می گیریم

در تنبیه کردن استفاده کردن از نوع دوم تنبیه یعنی حذف چیزی که کودک دوستش دارد تأثیر بیشتری دارد  فقط باید بدانید تنبیه اثر کوتاه مدت دارد.

هرکاری هم کنید تنبیه فقط به کودک یادآوری می کند که چه کاری را نباید انجام بدهد و اگر انجام بدهد و شما متوجه بشوید او دچار مشکل یا عواقب آزار دهنده میشود این عواقب آزار دهنده میتواند عواقب طبیعی یا قراردادی باشد

عواقب طبیعی ان پیامدهایی هستند که به خودی خود نتیجه ی رفتار خود کودک اند مثلاً کودک اگه به اتوی داغ دست بزند میسوزد یا اگه وسیله ای را گم کند مدتی نمیتوند کسی نمیتواند از ان وسیله استفاده کند مثلاً‌ توی مهد کودک پاک کنش را گم بکند ممکن است ان روز پاک کن نداشته باشد و مجبور بشود از دوست هایش قرض بگیرد

امّا عواقب قراردادی اقداماتی اند که ما به عنوان والدین انهارا قرار میدهیم تا به کودکمان یاد بدهیم رفتار نامناسب تأثیرات ناخوشایندی خواهند داشت.

تعریف قرار داد در تکنیک های تنبیه کودک :

 پیامدهای قراردادهایی که تعریف می کنید نباید به هیچ وجه آسیب جسمی یا عاطفی به کودک بزند سعی کنید عواقبی مشخص بکنید پیامدهایی مشخص کنید که با موضوع همخوانی داشته باشد

یعنی اگه یک کودک دیر به رختخوابش میرود کتاب قصه برایش بخوانیم این کمک می کند کودک بهتر یاد بگیرد. سن کودک پارامتر خیلی مهمی بسته به سن رفتار شما میتواند متفاوت باشد و تنبیه متفاوتی درنظر بگیرید تنبیه را میشود

از سنین خیلی کوچیک یعنی از سنین نوزادی حتی شروع بکنید برای کودکان زیر دو سال ما خیلی نیاز به تنبیه نداریم امّا وقتی از کودک می خواهید رفتاری را تغییر بدهد یا انجام ندهد می تواند از این روش ها استفاده کنید مثلاً‌ کودک مدام اسباب بازی اش را پرت می کند و شما مدام مجبور میشود که ان اسباب بازی را به او بدهید

قدم اول :

قدم اولی که برمیدارید اینکه تن صدایتان را عوض کنید نوزادان بسیار زیاد روی تن صدا حساسند صداتان را یک کم ضخیم تر کنید گاهی حتی گفتن یک کلمه ی نه هم کفایت می کند کاردومی که می توانید بکنید این است که حواس کودک را از کاری که داره انجام میدهد پرت کنید

مثلاً‌ یک وسیله ی دیگر بدهید دستش یا در جهت متفاوتی او را بخوابانید برای کودکان نوپا کودکانی که تازه راه افتادند هم علاوه بر این مواردی که گفتیم می توانید از تکنیک time out هم استفاده کنید تکنیک تایم اوت time out

که بعداً‌ بیشتر توضیحش می دهیم یعنی اینکه کودک را از محیط جدا کنید و چند دقیقه توی محیط جدایی قرارش بدید مثلاً‌ روی یک صندلی که کنج دیوار قرارش دادید وقتی کودک تایم اوت time out به هیچ وجه نباید باهاش درگیر بشید

یعنی دادو بیداد نمی کنید، غرغر نمی کنید این تکنیک برای اینکه کودک هیچ نوع تعاملی با دنیای بیرونش نداشته باشد پدر و مادرهایی که سبک فرزند پروریشان مقتدرانه ست کمتر لازم که از تکنیک های تنبیه استفاده کنند چون کودکانشان به میزان کافی محبت دریافت می کنند بهشون به اندازه ی کافی توجه می کنند پس دنبال گرفتن توجه منفی یا از دست دادن توجه مثبت والدینشون نیستند.

ادامه دارد

نویسنده: فاطمه حیدری کارشناس ارشد روانشناسی