معرفی پرسشنامه ۵ عاملی ذهن آگاهی FFMQ

معرفی پرسشنامه ۵ عاملی ذهن آگاهی FFMQ ذهن آگاهی به ما یاری می‌دهد تا درک کنیم که گرچه هیجانات منفی در گستره زندگی رخ می‌دهد اما آن‌ها جزئی ثابت از روند شخصیت و زندگی نیستند و ازاین‌رو باعث می‌گردد تا فرد به‌جای واکنش‌های غیرارادی به این رویدادها، پاسخ‌ها و واکنش‌هایی همراه با تأمل و تفکر را برگزیند. ازاین‌رو ذهن آگاهی سبکی نوین برای ارتباط کارآمدتر با زندگی است که موجب تسکین یا تخفیف دردها و آلام آدمی و غنی بخشی بیش‌تر به زندگی و معناداری لذت‌بخش آن می‌شود.

پرسشنامه FFMQ (ذهن آگاهی) مقياس خودسنجی ۳۹ آيتمی است که توسط بائر و همکاران (۲۰۰۶) از طريق تلفيق گويه‌هايی از پرسشنامه ذهن آگاهی فريبرگ (FMI، والش و همکاران،۲۰۰۶)، مقياس هوشياری و توجه ذهن‌آگاه (MAAS؛ براون و ريان، ۲۰۰۳)، مقياس ذهن آگاهی کنچوکی (KIMS، بائر و اسميت،۲۰۰۴) و پرسشنامه ذهن آگاهی (FFMQ؛ بائر و همکاران)، با استفاده از رويکرد تحليل عاملی تحول‌یافته است.

بائر (۲۰۰۶)، تحليل عاملی اکتشافی را بر نمونه‌ای از دانشجويان دانشگاه انجام داد. این پرسشنامه  دارای ۱۱۲ گويه و ۵ مؤلفه  بود بر اساس نتایج ۴ عامل از ۵ عامل با عامل‌های شناخته‌شده در KIMS قابل‌مقایسه بود و پنجمين عامل شامل آیتم‌هایی از FMI و MQ بود که تحت عنوان حالت غير واکنشی به تجربه درونی تعريف شد. عامل‌های به‌دست‌آمده این‌چنین نام‌گذاری گردید: مشاهده، عمل توأم با هوشياری، غير قضاوتی بودن به تجربه درونی، توصيف و غير واکنشی بودن. عامل مشاهده دربرگیرنده توجه به محرک‌های بیرونی و درونی مانند احساسات، شناخت‌ها، هیجان‌ها، صداها و بوها می‌باشد. توصیف به نام‌گذاری تجربه‌های  بیرونی با کلمات مربوط می‌شود، عمل  توأم با هوشیاری دربرگیرنده عمل کردن با حضور ذهن کامل در هرلحظه است و در تضاد با عمل مکانیکی است که در هنگام وقوع ذهن فرد در جای دیگری است. غیر قضاوتی بودن به تجربه درونی شامل حالت غیر قضاوتی داشتن نسبت به افکار و احساسات است  و غیر واکنشی بودن به تجربه درونی اجازه آمدورفت به افکار و احساسات درونی است بی‌آنکه فرد در آن‌ها گیر کند (براون، ریان و کراسول، ۲۰۰۷).

اعتبار و روایی پرسشنامه

معرفی پرسشنامه ۵ عاملی ذهن آگاهی FFMQ : بر اساس نتایج، همسانی درونی عامل‌ها مناسب بود و ضریب آلفا در گستره‌ای  بين ۷۵/۰ (در عامل غير واکنشی بودن) تا ۹۱/۰ (در عامل توصيف) قرار داشت. همبستگی بين عامل‌ها متوسط و در همه موارد معنی‌دار بود و در طيفی بين ۱۵/۰ تا ۳۴/۰ قرار داشت (نئوسر،۲۰۱۰؛ نقل از احمدوند، ۱۳۹۱).  همچنین در مطالعه‌ای که بر روی اعتبار یابی و پایائی این پرسشنامه در ایران انجام گرفت، ضرایب همبستگی آزمون- باز آزمون پرسشنامه FFMQ در نمونه ایرانی بین ۵۷/۰=r(مربوط به عامل غیر قضاوتی بودن) و ۸۴/۰=r(عامل مشاهده) مشاهده گردید. هم‌چنین ضرایب آلفا در حد قابل قبولی (بین ۵۵/۰=α مربوط به عامل  غیر واکنشی بودن و ۸۳/۰=α مربوط به عامل توصیف) به دست آمد (احمدوند،۱۳۹۱).

شیوه نمره‌گذاری

آزمودنی باید در یک مقیاس لیکرت ۵ درجه‌ای از ۱ (هرگز و یا بسیار به‌ندرت) تا ۵ (اغلب یا همیشه) میزان موافقت یا مخالفت خود با هر یک از عبارت را بیان کند. دامنه نمرات در این مقیاس ۱۹۵-۳۹ می‌باشد. از جمع نمرات هر زیر مقیاس یک نمره کلی به دست می‌آید که نشان می‌دهد که هرچه نمره بالاتر باشد ذهن آگاهی هم بیشتر است.

این آزمون در سامانه سنجش روان به آدرس اینترنتی pas-os.com موجود است.

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.