اختلال بيش فعالي-كم توجهي

اختلال بيش فعالي-كم توجهي

اختلال بیش فعالی (ADHD) اختلالی است که در آن پر تحرکی، بی توجهی و رفتارهای ناگهانی بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر وجود دارد. ۳ تا ۵ درصد کودکان به این اختلال مبتلا هستند و در پسرها شایع تر است. ممکن است در بعضی بیشتر علائم پر تحرکی و رفتارهای ناگهانی و در گروهی علائم بیتوجهی بیشتر دیده شود. علائم این بیماری قبل از ١٢سالگی شروع میشود ولی اغلب در دوران مدرسه مشکلات جدی ایجاد می گردد.این بیماری (ADHD ) سالهاست که شناخته شده و عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند.به نظر میرسد علت آن بیشتر به نقص در تکامل سیستم اعصاب باشد.کودکان مبتلا احتمالاً در قسمتهایی از مغز که مسئول توجه، تمرکز و تنظیم فعالیتهای حرکتی میباشد دچار نقص جزئی هستند. توارث و ژنتیک در این اختلال نقش دارد. همچنین در بعضی موارد در جریان حاملگی یا زایمان یا پس از آن صدمات جزئی به ساختمان مغز وارد میشود که میتواند باعث این مشکل گردد.مشکل اصلی کودکان ADHD عدم توانایی آنها در حفظ و تنظیم رفتارشان است. در نتیجه اغلب نمیتوانند رفتار مناسبی که لحظه به لحظه با شرایط محیط هماهنگ باشد نشان دهند. خوابیدن و غذا خوردن آنها منظم نیست به نظر میرسد در همه چیز دخالت میکنند و مراقبت دائمی نیاز دارند . از نظر هیجانی ثبات ندارند ، ناگهانی می خندند یا گریه و رفتارشان غیر قابل پیش بینی یا ارزیابی است. سریع از کوره در میروند و نمیتوانند پیامدهای رفتارشان را پیش بینی یا ارزیابی نمایند. در فعالیتهای خطرناک شرکت میکنند و احتمال صدمه دیدن آنها زیاد است. قبل از فکر کردن عمل میکنند ، قبل از پایان سئوال جواب میدهند، اشیاء را پرتاب میکنند و ناخواسته به دیگران صدمه میزنند، پر فعالیت و پر تحرک هستند، هر لحظه در حال رفتن هستند، انگار موتوری درون بدن آنهاست که آنها را به حرکت دائمی مجبور میکند، نمیتوانند آرام بنشینند و بی قرار هستند.

اختلال تمرکز در این کودکان در کارهایی که فعالیت دائم و جدی مغزی را لازم دارد مشهودتر است. آنها ممکن است در تماشای تلویزیون ،بازی  با کامپیوتر و فعالیتهای لذت بخش با کودکان دیگر تفاوتی نداشته باشد ولی در کارهایی که فعالیت مداوم مغزی و تمرکز لازم دارد (انجام تکالیف درسی) تفاوت آنها با کودکان دیگر نمایان میشود. به نظر میرسد مغز آنها اطلاعات محیطی را بیش از حد لازم میگیرد، یعنی در انتخاب توجه به اطلاعات ضروری و بی توجهی و حذف اطلاعات غیر ضروری ضعف دارد. رعایت قوانین منزل و مدرسه برای آنان مشکل است و برای پیروی از قوانین توجه بیشتری لازم دارند . در انجام تکالیف مدرسه ، تمرکز روی درس ، رعایت قوانین مدرسه و داشتن روابط اجتماعی مناسب با همکلاسیها مشکل دارند. برای رسیدن به اهداف دراز مدت برنامه ریزی نمی کنند.رفتار کودکانADHD روی عملکرد آنها در خانواده ، اجتماع مردم و مدرسه تأثیر سوء میگذارد و باعث واکنشهای منفی اطرافیان ، خانواده کادر مدرسه و همسالان میشود . این رفتارها مشکلات جدی در مدرسه و اجتماع ایجاد میکند و باعث کاهش اعتماد به نفس و احساس بی کفایتی در این کودکان میگردد. ممکن است آنها از مدرسه و اجتماع متنفر گردند. کودکان طبیعی به خاطر رفتارهای مناسب و موفقیتهای تحصیلی و اجتماعی زمینه زیادی برای تشویق شدن دارند و همین تشویقها موجب پرورش اعتماد به نفس و عزت نفس در آنها میشود ولی کودکان دچار ADHD کمتر به این موفقیتها دسترسی پیدا میکنند. کودکان ADHD ممکن است به صورت ثانويه دچار اختلالات ارتباطی ، مشکلات تحصیلی ، اضطراب افسردگی و بزهکاری شوند.سیر ADHD متنوع است. بهبودی در صورت وقوع معمولاً بین ۱۲ تا ۲۰ سالگی رخ میدهد و بهبودی قبل از ۱۲ سالگی نادر است . در حدود چهل درصد موارد علائم در دوران بلوغ بهبود  مي يابد.

با افزایش سن پرتحرکی کمتر شده ولی اختلال تمرکز و رفتارهای ناگهانی میتواند باقی بماند .

در حدود شصت درصد موارد علائم همراه با افزایش سن ادامه مییابد . بدون  درمان تنها یک سوم تا نصف کودکان دچار ADHD میتوانند با علائم خود در زندگی سازگار و منطبق باشند و بقیه مستعد بروز مشکلات ثانویه خواهند بود.

اين موضوع ضرورت درمان را نشان مي دهد.درمانهایی که برای کودکان ADHD به کار میرود میتوانند به چهار گروه تقسیم گردد:

– آموزش والدین

– آموزش آموزگاران

– استفاده از کلاسهای مخصوص

– درمان دارویی و درمانهای روان شناختی

آموزش والدین و معلمین بخش مهمی از درمان را تشکیل میدهد و شامل دو بخش است.

-آموزش برای شناخت بیماری

– آموزش برای بکارگیری روشهای درمانی

والدین باید این بیماری را به عنوان یک نقص خفیف در مراحل اولیه رشد مغز دانسته و به کودک خود به دید تنبل ، نافرمان، شرور و فضول که اگر بخواهد میتواند رفتاری طبیعی داشته باشد نگاه نكنند، بلکه او را کودکی بدانند که تلاش میکند با ناتوانی خود که خارج از کنترلش است، کنار بیاید.

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.