احساس بی کفایتی در افراد

ریشه یه احساس بی کفایتی در افراد کجاست؟

در مورد احساس بی کفایتی باید بدانیم :

بی کفایتی در هر کس به اندازه بایدهاییست که محقق نشده است.

یعنی هر کس باید هایی برای خودش دارد که هر چقدر به انها نرسد احساس بی کفایتی در او بیشتر میشود.

این پروسه همزمان با تولد کودک اغاز میشود .فرضا ما وقتی سه ساله بودیم با صدای بلندی ترسیده و مضطرب شده ایم .

همانجا احساس بیکفایتی در ما ایجاد میشود .چون حس ناخوشایندی در ما ایجاد میشود که قادر به مهارش نیستیم .

پس همه ی ما درکودکی ترسیده ایم، عصبانی ومضطرب شدیم وهمه ی اینها خارج از کنترل ما بوده است.

کودک از تعامل با دنیای بیرون یاد میگیرد که چطور دنیای پیرامون را کنترل کند.کودک یاد میگیرد که قدرت کنترل ودستکاری دیگران را دارد .

مثلا گریه میکند ودیگران به او سرویس میدهند .کودک بابت کاری که میکند از اطراف بازخورد میگیرد .

میزان این رفت وبرگشت به او حس کفایت میدهد. درهمین پروسه کودک میفهمد که نود درصد روی دنیا کنترل دارد .

اما تعامل فقط با بیرون نیست وکودک با خودش هم تعاملاتی دارد .

یعنی کودک تعامل رفت وبرگشتی با خود دارد و از اینجا تصویری که ازخود دارد دوپاره میشود.درتعامل با بیرون کنترل دارد ودرتعامل باخود، کنترلی ندارد.

پس کودک در  تعامل با دنیای بیرون احساس کفایت بیشتری دارد.

افراد در رابطه چگونه احساس کفایت را دریافت میکنند؟

تصویر دیگری مقدم است بر تصویر خود.  اینجا میفهمیم که ترازوی کفایت من، دیگریست.

با این تصور فرد وارد رابطه میشود ومیخواهد احساس کفایت را از طرف مقابل با روشهای زیر دریافت کند:

۱.در رابطه شروع به باج دادن میکند.تا از طرف مقابل حس کفایت را دریافت کند وبه باج دهی خود لقب خیر خواهی  علاقه و… میدهد .

یعنی تعریفی منطقی و جذاب از باج دهی خود ارائه میدهد و اینگونه تایید طرف مقابل را میخرد.

۲.خشونت:کنترل، تهدید،غر زدن، فشار و….اهرمهایی برای ایجاد فشار بر طرف مقابل هستند تا با زور کفایت را از او بخرد.

۳.تزریق بی کفایتی به طرف مقابل .یعنی از طرف مقابل ارزش زدایی میکند تا حال خود را خوب کند.همه ی ما ترجیح میدهیم بی کفایتی خود را به گردن اجتماع حکومت موقعیت شغلی وضع خانوادگی و..بی اندازیم .

هیچ کدام از این بهانه ها واقعی نیستند واین باعث میشود ما شروع به خلق یک دنیای فانتزی کنیم که در ان فرد کافی ای هستیم .

درتعامل با دیگران چگونه بفهمیم انها احساس کفایت دارند یا خیر؟

۱.کسانی که در هر لولی به شدت مقایسه میکنند افراد ی هستند که احساس بی کفایتی دارند.

۲.کسانی که موضوعات را کوچک وبی ارزش میکنند.این نشان میدهد موضوع در ذهن انها بزرگ است وانها سعی در کوچک جلوه دادن ان دارند.

۳. کسانی که دائم در حال تحلیل دیگران هستند .انها برای پنهان کردن بی کفایتی خود دست به تحلیل دیگران میزنند.

۴.افراد قضاوتگر معمولا احساس بی کفایتی دارند.

فاطمه حیدری

 کارشناس ارشد روانشناسی

 دپارتمان درمان مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا