کودک مسئولیت پذیر پارت دوم

اموزش کودک مسئولیت پذیر و مستقل :

راه کارهای اموزش کودک مسئولیت پذیر و مستقل می خوانیم :

کودکان مستقل را می توان از چند طریق شناسایی کرد یکی از مهم ترین این موارد این است که آنها انگیزه ی درونی دارند برای هر چیزی یک هدف تعیین می کنند و سعی می کنند تا با تلاش به آن برسند فرصت و راهنمایی لازم برای دستیابی به اهدافشان را به دست می آورند

شما به عنوان والدین آنها به درستی به آنها پاداش داده اید و به موقع آنها را تنبیه کرده اید بین کودک و والد یعنی شما به عنوان پدر یا مادر او همکاری برقرار می شود نه کنترل کردن یک طرفه کودک آرزوها و خواسته های کودک مورد توجه قرار گرفته است

و در نهایت این کودکان تصمیم گیرنده های قابلی هستند که زمانی که دچار مشکل می شوند بلد هستند که به چه شکل حل مسئله کنند و چطور حل مسئله ای که بهش دست پیدا کردند را اجرایی کنند و اگر شکست خوردند ناامید نمی شوند.

 بلند می شوند و دوباره تلاش می کنند دوباره و دوباره و دوباره و نهایتا به موفقیت می رسند و هر جا هم به مشکل بخورند پرسیدن و راهنمایی گرفتن از شما را بد نمی دانند یا از آدم های دیگری که تجربه ی لازم را دارند

بد نمی دانند چرا که به خودشان اطمینان دارند و مطمئن هستند که به اندازه ی کافی تلاش  کرده اند و مطمئن هستند که از نظر شما ایرادی ندارد که آنها برخی کارها را نتوانند انجام دهند درواقع نگران اینکه از طرف شما تنبیه شوند اصلا نیستند.

کودکان وابسته انواع مختلفی هستند بعضی از این کودکان مهرطلب هستند این دسته حتی اگر خیلی موفق باشند بخاطر از خود گذشتگی های بسیاری که برای سایرین انجام می دهند

چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا کودک مستقلی داشته باشیم؟

ناراضی هستند دسته ی دیگر کاملا ناامیدند چراکه هیچوقت به توقعات خود نمی رسند توقعاتی که بیشتر مواقع خیلی منطبق با دنیای واقعی نیست.

چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا کودک مستقلی داشته باشیم؟

اولین قدم این است که به اندازه ی کافی به کودک توجه لازم را داشته باشیم زمان کافی را که قبلا هم درباره ی آن گفته شد را باید هر روز تکرار کنید یعنی هر روز برای کودک زمان بگذارید برای کمک هایی که کودک می کند

از او تشکر کنید تلاش او را ببینید و به جای انتقاد از ناموفق بودن و شکست کودک روی تلاشی که کرده است تمرکز بکنید یادتان باشد بیشتر بد رفتاری در کودکان ریشه در جلب توجه شما به عنوان بزرگ تر یا آدم مهم زندگی او دارید

قدم بعدی که باید بردارید این است که یک برنامه ی روزانه برای کودک داشته باشید شما یک الگوی خیلی خوب برای کودک باشید لیست کارهایی که قرار است در روز برای کودک انجام دهید را داشته باشید و سعی کنید تا کودک از شما الگوبرداری کند.

 لیستی از کارهایی که کودک می تواند آنها را انجام دهد را تهیه کنید به طور مثال در اوردن ظرف های میز غذا به شما کمک کند یا در جمع کردن ظرف های کثیف یا در قرار دادن لباس های کثیف در ماشین لباس شویی

یا هر کار دیگری که متناسب با سن کودک است و برای او خطر به همراه ندارد در بین این کارها اول از کارهای خیلی ساده شروع می کنید.

 مثل حتی استفاده کردن از دستشویی به صورت مستقل، شستن دست هایش به صورت مستقل، مسواک زدن مستقل شروع می شود و کم کم به کارهای سخت تر می رسد حواستان باشد هر زمانی که مشغول فعالیتی است تشویقش بکنید و اگر شکست خورد تلاش او را تشویق می کنیم

به عنوان والدین صبور باشید :

اگر میخواهید کودک مسئولیت پذیر پرورش دهید :

کار دیگری که شما به عنوان والدین می توانید انجام دهید این است که صبور باشید و به کودک زمان بدهید یادتان باشد وظایف را به قسمت های کوچک کوچک تقسیم کنید به او آموزش دهید و فضا دهید که آ‌نها را تمرین کند کم کم کمک کردن را کم می کنید

و به مرور به صورت کلامی کودک را کمک می کنید و نهایتا با تشویق کردن به کودک این انگیزه را می دهید که کاری که دارد انجام می دهد را تکرار کند زمانی که کاری را خوب یاد گرفت می توانید با یک بازی به اسم مسابقه ی زمان کودک را مجاب کنید

تا کاری که بلد شده است را با سرعت بیشتری انجام دهد به طور مثال کودک یک فعالیتی را در پنج دقیقه انجام می دهد مثلا لباس هایی که می خواهد از اتاقش جمع کند را پنج دقیقه طول می کشد این دفعه به کودک می گویید

برایت زمان می گیرم اگر چهار دقیقه ای انجام دادی یک ستاره جایزه می گیری و اگر تا آخر هفته ستاره هایی که جایزه گرفته است کامل بود یعنی هر روز یک ستاره گرفت آخر هفته باهم دیگه پارک می روید

کار دیگری که شما به عنوان یک والد باید انجام دهید این است که به حریم خصوص کودکتان احترام بگذارید بگذارید تا کودک خودش مسئولیت اشتباهاتش را به گردن بگیرد مدام هر کار اشتباهی را انجام داد سریع کودک را پشتیبانی نکنید

متناسب با سن کودک کار هایی را به او بسپارید :

اگر مثلا کار اشتباهی انجام داد و پدر خانواده خواست تا درباره ی آن کار با کودک صحبت کند شما به عنوان مادر به پدر نگویید که بهش سخت نگیر، عیب نداره یا اگر خراب کاری کرد جلوی بقیه نگویید که این خرابکاری را شما انجام دادید

با این کار هم دروغ گفتن را به کودک یاد می دهید و هم اینکه از زیر بار مسئولیت در رفتن را. تا اینجای بحث گفته شد که سعی کنید متناسب با سن کودک کارهایی را به او بسپارید در برنامه ی روزانه ی او کارهایی که می تواند انجام دهد

را قرار دهید به اندازه ی کافی به کودک توجه بکنید که برای گرفتن توجه اضافه از ما بدرفتاری نشان ندهد، صبور باشیم، به کودک زمان بدهیم و در تمام مواقع کنار کودک باشیم و بهش آموزش دهیم،

فضا دهیم که تمرین کند، کم کم کمک های خود را کم کنیم کمک های خود را فقط کلامی کنیم و با تشویق کردن و انجام دادن مسابقه ی زمان یا بازی هایی این دست کودک را کمک کنیم که تا کارهایی که یاد گرفته است

را انجام دهد و نهایتا اگر اشتباهی کرد و شکستی خورد بگذاریم مسئولیت کارهایش را خودش قبول بکند در این مرحله حتما حتما باید به کودک شیوه ی عذرخواهی درست را نشان دهیم

و خودمان هم همیشه سعی کنیم تا الگوی خوبی برای کودک باشیم عذرخواهی کردن سه تا مرحله دارد یعنی زمانی که ما یک اشتباهی را انجام می دهیم سه تا کار باید انجام دهیم اولین کار این است که اعلام می کنیم که من اشتباه کردم دومین کار این است که عذرخواهی کنیم و سومین کار جبران است

جمع بندی نهایی :

یعنی بگوییم برای جبران این موضوع چه کاری می توانم انجام دهم پس سه تا بخش داشت اینکه قبول کنیم اشتباه کردیم و برای طرف مقابل توضیح دهیم و عذرخواهی کنیم و نهایتا قسمت سوم که عموما جا می ماند

این است که درحال حاضر برای جبران آن چه کاری می توانم انجام دهم اگر کودک شما صادقانه آمد و از شما عذرخواهی کرد سعی کنید اولا حتما چیزی را برای جبرای بگذارید تا کودک متوجه شود

هر اشتباهی یک تاوان و بهایی دارد و دوم اینکه بهایی که برای کودک می گذارید تا انجام دهد لطفا متناسب با اشتباه و ظرفیت کودک باشد نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک باشد.

دکتر هدی فرامرزی

درمانگر واحد کودک و نوجوان

مرکز مشاور و خدمات روانشناسی احیا