اجزاء و مؤلفه‌های خودآگاهی
اجزاء و مؤلفه‌های خودآگاهی خودآگاهی مؤلفه‌های گوناگونی دارد، برخی از مهم‌ترین اجزاء خودآگاهی عبارت‌اند از: ۱- شناخت ویژگی‌های جسمانی و بدنی ۲- شناخت توانایی‌ها و مهارت‌های خود الف) شناخت خصوصیات و ویژگی‌های مثبت ب) شناخت توانمندی‌ها و استعدادها ج) شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها ۳- شناخت نقاط ضعف خود ۴- شناخت افکار، احساسات و رفتار ۵- […]
اجزاء و مؤلفه‌های خودآگاهی
خودآگاهی مؤلفه‌های گوناگونی دارد، برخی از مهم‌ترین اجزاء خودآگاهی عبارت‌اند از:
- ۱- شناخت ویژگی‌های جسمانی و بدنی
- ۲- شناخت توانایی‌ها و مهارت‌های خود
الف) شناخت خصوصیات و ویژگی‌های مثبت
ب) شناخت توانمندی‌ها و استعدادها
ج) شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها
- ۳- شناخت نقاط ضعف خود
- ۴- شناخت افکار، احساسات و رفتار
- ۵- شناخت باورها و ارزش‌های خود
- ۶- شناخت اهداف خود
خودآگاهی به توانایی آدمی در شناخت صحیح خود منجر می‌شود. انسان هر چه بیشتر و بهتر خود را بشناسد، بهتر می‌تواند آنچه را که هست، بپذیرد یا تغییر دهد. نوع خودآگاهی ما پیش‌بینی کننده‌ی احساس رضایت ما از خودمان و زندگی‌مان است.
به نظر می‌رسد احساس رضایت، نیازی است که تقریباً تمام فعالیت‌های ما معطوف به آن است؛ اینکه مراقب سلامتی خودمان باشیم و با تغذیه، ورزش، تفریح و نظافت، سلامت خود را تأمین کنیم، اینکه به دیگران کمک کنیم، اینکه سعی کنیم شغلی را به دست آوریم که هم به آن علاقه‌مند باشیم و هم برآورنده‌ی نیازهای روزمره‌مان باشد، اینکه به نیازهای روانی و معنوی خود فکر کرده و درصدد برآورده کردن آن‌ها برآییم و غیره. نائل شدن به تک‌تک این اهداف منجر به ارضاء شدن احساس رضایت ما خواهد شد.
در مقابل، احساس راضی نبودن از خود، نشانه‌ای است که به فرد هشدار می‌دهد که نیازمند ایجاد تغییر است. اصلی‌ترین و اساسی‌ترین بخش این تغییر با کار بر روی خودآگاهی شکل می‌گیرد. اغلب ما کمتر حاضریم وقتی را صرف خودشناسی کنیم و ببینیم که دارای چه خصوصیات و ویژگی‌هایی هستیم یا زمانی را به تجزیه‌وتحلیل ارزش‌ها، علایق و باورهایمان اختصاص دهیم. متأسفانه اکثر ما فقط در تکاپو هستیم کارهایی را که دیروز انجام دادیم، امروز کم‌وبیش تکرار کنیم و انتظار می‌رود که همین عمل را فردا و روزهای بعد نیز انجام دهیم.
آگاهی یافتن از خود و ویژگی‌های آن، یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌هایی است که هر فرد باید به آن مجهز شود. مواجهه با دنیای واقعی خود، کار سختی است ولی برای تبدیل‌شدن به یک انسان کامل و فردی باکفایت، کاملاً ضروری است. زمانی که فرد تصویر مبهمی از خود دارد، درواقع شناخت واقعی از خود نداشته و در کشمکش‌های درونی خود باقی می‌ماند و لاجرم خود را به دست محیط و اطرافیان می‌سپارد؛ درنتیجه این نیروهای بیرونی هستند که شخصیت فرد را شکل داده و برای شخص قالب و ساختار تعیین می‌کنند. در این صورت از بسیاری از پتانسیل‌های وجودی خود غافل مانده و آن‌ها را سرکوب می‌کند. از سوی دیگر وقتی شخصیت و رفتار بر اساس نیروهای بیرونی شکل‌گرفته باشد، بسیار شکننده و دائماً در حال تغییر خواهد بود و لذا دشواری‌های زیادی برای شخص در پی خواهد داشت.
همه‌چیز با آگاهی و شناخت شروع می‌شود و بدون داشتن دانش، پذیرش خود و تغییر آن غیرممکن است. قطعاً فلسفه‌ی مهارت خودآگاهی این نیست که چگونه بودن را برای فرد مشخص کند، بلکه هدف اصلی این است که فرد با تعمق به‌تمامی ویژگی‌های خود نگریسته و خود تصمیم بگیرد که چگونه باشد.
نباید فراموش کنیم که هر تغییری در انسان، در صورت نیاز به تغییر به وجود خواهد آمد. ازجمله عوامل مهم در ایجاد نیاز به تغییر، مهارت خودآگاهی است و مهم‌ترین نکته این است که بهترین روش برای قوی کردن خودآگاهی آن است که یاد بگیریم از نقاط قوت و توانایی‌های خود استفاده کرده و نقاط ضعفمان را بهبود دهیم.
حال با این توضیح به شرح تک‌تک مؤلفه‌های خودآگاهی خواهیم پرداخت. با توجه به این امر که ویژگی‌های کلی انسان، اجزاء تشکیل‌دهنده خودآگاهی اوست. قاعدتاً برای خودآگاه‌تر شدن لازم است که فرد بر ابعاد مختلف وجودی خود اشراف یابد.
۱. شناخت ویژگی‌های جسمانی و بدنی
۲. شناخت توانایی‌ها و مهارت‌های خود
الف) شناخت خصوصیات و ویژگی‌های مثبت
ب) شناخت توانمندی‌ها و استعدادها
ج) شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها
۳. شناخت نقاط ضعف خود
۴. شناخت افکار، احساسات، رفتار
لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.
