کاربردهای بالینی در بازی درمانی شناختی رفتاری

درمان گران کودک معمولا پیش دبستانی هایی با طیف گسترده ای از مشکلات را می بینند اگرچه ممکن است این مشکل کاملا جدی باشند اما غالبا مسائل کوچکی هستند مشکلات خفیف تر ندرتا منجر به بروز آسیب روانی می شوند ولی به هر حال برای والدین و کودکان مشکل زا هستند تمایز دادن شرایط آسیب روانی از واکنش های طبیعی رشدی کار دشواری است در این زمینه به فصل ارزیابی رجوع شود (فصل۴) مشکلات رفتاری درمیان کودکان طبیعی که مبتلا به اختلالات روان شناختی نیستند به میزان زیادی دیده می شود ( کمپبل ۱۹۹۰) از آن جا که معمولا این مسائل با افزایش سن کاهش می یابند به نظر می رسد که نیازمند مداخله درمانی خاصی نباشند. اسکوارتز و جانسون ( ۱۹۸۵) معتقدند که چنین مشکلاتی باید جز مسائل رشدی کودکان محسوب شوند زیرا رفتارهایی شایع و گذرا هستند که شدت کمتری نسبت به شرایط آسیب شناختی دارند. به علاوه این حالات بیشتر در مشکلات رفتاری خاص به چشم می خورند تا به عنوان نشانه های یک اختلال اسکرودر و گوردون (۱۹۹۱) گزارش کردند که بالغ بر ۵۰ درصد از کودکان احتمالا حداقل یک مشکل رفتاری گذرا و خاص و ۵ تا ۱۵ درصد چند بدرفتاری را به طور هم زمان نشان می دهند. آن ها اعلام کردند کمتر از  ۱ درصد کودکان به اختلالات روان شناختی جدی مبتلا می باشند.به هر حال این مشکلات مسبب نگرانی والدین می شوند به حدی که این رفتارها را در جلسات درمانی به متخصص اطفال گزارش می کنند اطمینان بخشی و بررسی مشکل کودک از دید رشدی ممکن است برای بعضی از خانواده ها مفید باشد متخصص اطفال تصمیم می گیرد که چه زمانی باید از اطمینان بخشی و توصیه های ساده کمک بگیرد و چه زمانی باید مراجع خود را به یک روان شناس ارجاع دهد حتی اگر برخی از مشکلات کودکان شایع و گذرا هستند اما در این موارد نیز مداخلات روان شناختی غالبا کمک کننده می باشند. مشکلات رشدی در کودکان پیش دبستانی معمولا به طور مستقیم با وظایف رشدی و دوره های گذرا مرتبط ند نحوه واکنش والدین به مشکلات کودکان نقش تعیین کننده ای در گذرا یا دائمی شدن این بدرفتاری ها دارند به علاوه در این شرایط آموزش نحوه مقابله با مشکلات به کودکان نیز عامل تعیین کننده ای می باشد درواقع یکی از اهداف مهم فرزند پروری در رابطه با کودکان خردسال کمک به آن ها جهت انجام وظایف طبیعی رشدی مثل غلبه بر ترس ها یادگیری توالت رفتن و گسترش روابط اجتماعی مناسب می باشد به علاوه ممکن است والدین نیازمند راهنمایی هایی جهت کمک به کودک به منظور مقابله با شرایط اتفاقات زندگی مانند مرگ طلاق یا تولد هم شیرها باشند اکثر منابع موجود در رابطه با درمان بر آموزش والدین کودکان پیش دبستانی به منظور تعدیل روش های فرزند پروری شان تمرکز دارند این مداخلات ممکن است اهمیت آموزش مقابله های سازگارانه با مشکلات را مورد غفلت قرار دهد. بازی درمانی شناختی رفتاری بر کودک تمرکز دارد و توانایی او در یادگیری مهارتهای مقابله ای را مدنظر قرار می دهد بر اساس تعاریف در شناخت درمانی مراجع در روند درمان نقش فعالی دارد گاهی برای کودکان به ویژه آن ها که در مرحله پیش عملیاتی قرار دارند ایفای نقشی فعال و مشارکت در روند شناخت درمانی کار دشواری می باشد به همین دلیل اگر درمان گر انتظار داشته باشد که کودکان نیز همانند بزرگسالان در درمان مشارکت داشته باشند ممکن است تصور کند که کودک همکاری لازم را ندارد کودکان پیش دبستانی هم در حد توانایی شان می توانند در درمان مشارکت داشته باشند با درمان گرشان روی موضوعات مختلف کار کنند و (( بخشی از درمان)) باشند. تعادلی که درمان گر بین یک رویکرد درمانی رهنمودی و پیگیری اشارات کودک برقرار می سازد تعیین کننده نحوه همکاری کودک با درمان گر در روند درمان است. کودکان در چنین موقعیت هایی ممکن است به دلیل مشارکت مستقیم شان در درمان تغییرات مثبت بیشتری را تجربه کنند. فصول این بخشش به بررسی راه هایی می پردازند که بر اساس آن ها سی بی پی تی می تواند به عنوان روشی مبتنی بر رشد برای کودکان پیش دبستانی به کار رود هر فصل به یک مشکل یا تشخیص جداگانه اختصاص دارد اطلاعات زمینه ای شامل درک مشکل یا اختلال در هر فصل مطرح می شوند مسائل مهم در ارزیابی درمان کاربردهای این روش و کاربرد مداخلات شناختی رفتاری خاص نیز بیان می شوند در نهایت یک مورد بالینی مطرح می گردد و کاربرد سی بی پی تی در مورد وی شرح داده می شود به منظور فراهم کردن طیف گسترده ای از مثال ها با کاربرد بالینی فصول این بخش به مسائل متنوعی اختصاص یافته اند فصل ۵ به مسائل متنوعی احتصاص یافته اند. فصل ۵ به مسائل مرتبط با آموزش دفع می پردازد و در رابطه با کنترل دفع ادرار و مدفو ع می باشد در این فصل سی بی پی تی برای درمان بی اختیاری مدفوع کودکی ۵ سابه به کار رفته است فصل ۶ به مشکلات زبان و گفتار می پردازد و اختلال گنگی انتخابی را مطرح می کند.گنگی انتخابی یک اختلال نادر است و درمان کودکان خردسالی که سخن نمی گویند کار جذابی محسوب می شود در این فصل سی بی پی تی برای درمان گنگی انتخابی دختری ۶ ساله مورد استفاده قرار گرفته است فصل ۷ به طلاق و اثرات آن بر کودکان می پردازد در این فصل سی بی پی تی روش های مقابله سازگارانه را برای مراجعی ۶ ساله که با طلاق والدینش مواجه شده است مطرح می سازد فصل ۸ به مسئله ترس و فوبی می پردازد اگرچه ترس در کودکان خردسال شایع است زمانی که افراطی و ناتوان کننده شود باید درمان را آغاز نمود دو مورد از کودکان مبتلا به ترس در این فصل مطرح می گردند و درمان شان شرح داده می شود یکی از این کودکان احتمالا جوان ترین مراجعی است که به صورتت موفق توسط سی بی پی تی درمان شده است فصل ۹ به بررسی مسائلی می پردازد که کودکان مورد سو استفاده جنسی با آن دست به گریبانند. کاربرد سی بی پی تی در درمان کودکانی که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند در این فصل مورد بحث قرار می گیرد.

بریده ای از کتاب بازی درمانی شناختی رفتاری

نویسنده: سوزان ام نل 

مترجمان: دکتر اسما عاقبتی – دکتر فرهاد چنگیزی – زهرا گله – سارا مرادی

انتشارات: پرنده

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.