راه های مهار خشم در کودکان
خشم یکی از احساسات مشترک بین انسانهاست و به شکل های متفاوتی بروز می کند. خشم می تواند بسیار شدید یا در حد یک رنجش باشد. تکرار دفعات و شدت عصبانیت در افراد مختلف متفاوت است و بزرگسالان نسبت به کودکان برای نشان دادن خشم در موقعیت های بیشتری قرار می گیرند. خشم در مقابل […]
خشم یکی از احساسات مشترک بین انسانهاست و به شکل های متفاوتی بروز می کند. خشم می تواند بسیار شدید یا در حد یک رنجش باشد.
تکرار دفعات و شدت عصبانیت در افراد مختلف متفاوت است و بزرگسالان نسبت به کودکان برای نشان دادن خشم در موقعیت های بیشتری قرار می گیرند. خشم در مقابل هر چیزی که فعالیت، موقعیت، هدف یا آرزوی شخص را تهدید کند ایجاد می شود. گاهی نیز عصبانیت در اثر ضعف فرد بروز می کند مثلا زمانی که فرد به علت عدم شایستگی نمی تواند انتظاراتی را که دیگران از وی دارند برآورده سازد یا توانایی لازم برای رسیدن به هدف یا آرزوی شخصی خود را ندارد.
بچه ها در اوایل کودکی یاد می گیرند که با عصبانی شدن می توانند توجه دیگران را جلب کنند و به آنچه می خواهند برسند به این ترتیب با بزرگ تر شدن شکل های متفاوتی از خشم را در موقعیت های مختلف به کار می برند در اوایل کودکی خشم بیشتر در اثر مزاحمت دیگران و ایجاد اختلال در فعالیت های کودک بروز می کند مثل بازداشتن کودک از انجام کاری که دوست دارد یا تأخیر در برآورده شدن خواسته هایش مانند تأخیر در تغذیه وقتی که کودک گرسنه است.
برخی عوامل و شرایطی که باعث بروز خشم در کودک می شوند عبارتند از:
- دخالت های بی مورد در کارهای روزانه کودک مثل زمانی که کودک دوست دارد کاری را انجام دهد اما اجازه انجام کار به او داده نمی شود.
- تحمیل وظایف سنگین تر از توانایی کودک به وی: مثل زمانی که انتظار داریم کودک کاری را انجام دهد که قادر نمی باشد در این صورت او نسبت به آن وظیفه یا شخص احساس خشم می کند.
- مقایسه کودک با دیگران به شرط اینکه به او ارزش کمتری داده شود.
- تمسخر احساسات کودک از طرف دیگران به ویژه بزرگسالان
- تعداد بیش از حد معمول افراد در خانه: در این شرایط کودک در معرض ممانعت تعداد زیادی از بزرگترها قرار می گیرد.
- پائین آمدن انرژی کودک در اثر بیماری کم خوابی یا گرسنگی
- ناشکیبایی مادر در برابر کندی رفتار کودک.
- به اجبار به رختخواب فرستادن کودک
- اجبار کودک به خوردن غذا هنگامی که مشغول بازی است.
- بی علاقگی به شریک شدن چیزی با دیگران.
- آرزوی داشتن چیزی که متعلق به دیگران است.
- عدم تفاهم با هم بازی ها
- عدم توانایی در بیان خواسته ها.
- تلاش در جهت جلب توجه
- اعمال رفتار نادرست نسبت به کودک از طرف دیگران: مثل توجه بیشتر به هم کلاسی ها یا خواهر و برادرهای کودک
- تحسین و تشویق به موقع رفتارهای مختلف از طرف اطرافیان.
- قطع هر نوع تشویق نسبت به اعمال پرخاشگرانه.
- نادیده گرفتن رفتارهای خشن به هنگام وقوع.
- حذف عواملی که باعث یادگیری خشم در کودک می شود مثل فیلم های خشن و بازی های کامپیوتری
- به حداقل رساندن محدودیت های غیر ضروری
- کاهش فعالیت هایی که منجر به خستگی در کودک می شود.
- تلاش جهت تغییر رفتارهای مخرب به سوی رفتارهای سازنده.
واکنش های کودکان در برابر عصبانیت ۲ نوع است:
در حالت اول واکنش ها با خشونت روبرو هستند. اما در حالت دوم واکنش ها کنترل شده و به درون رانده می شوند.
عکس العمل های نوع اول در برابر افراد، حیوانات یا اشیاء بروز می کنند ممکن است عملی یا لفظی آرام یا شدید باشند. خشونت های شدید در اثر عصبانیت در سنین پائین تر روی می دهد. رفتارهایی مثل زدن، گاز گرفتن، تف کردن، لگد زدن، نیشگون گرفتن، سنگ زدن یا هل دادن از این گونه رفتارها هستند. از زمانی که کودک می تواند حرف بزند ناسزا گفتن هم به این رفتارها اضافه می شود. اما در عکس العمل های نوع دوم کودکان از اقدام خشونت آمیز صرف نظر کرده و از شخص یا شی متجاوز فرار می کنند. در این شرایط بچه ها بی تفاوت یا بی اعتنا می شوند احساس شکست خوردگی می کنند و با پنهان کردن خشم خود از خطر تنبیه در جمع در امان می مانند.
لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.
