اختلالات روانی چه تأثیری روی باروری افراد دارند؟

ناباروری زوجین

اختلالات روانی چه تأثیری روی باروری افراد دارند؟

سهیلا سرمد-زوج درمانگر

یکی از اهداف افراد از ازدواج تشکیل خانواده و بچه‌دار شدن است. یکی از مشکلات شایعی که در این مسیر قرار دارد، ناباروری یکی یا هر دوی زوجین است. ناباروری علاوه بر هزینه‌های مالی سنگین و فشارهای جسمی که بر زوجین تحمیل می‌کند، مشکلات روانی زیادی را نیز به همراه دارد. افرادی که در روال تلاش برای بارداری هستند با اضطراب زیادی درگیر هستند که همین امر آن‌ها را نیازمند درمان‌های روان‌شناختی می‌کند.

مشکلات ناباروری در صورت ادامه‌دار شدن روی زندگی زوجین تأثیرات منفی زیادی می‌گذارد و حتی گاهی باعث به هم خوردن روابط افراد می‌شود. ازاین‌رو پژوهش‌های زیادی روی علل ناباروری صورت می‌گیرد تا بتوان عوامل مربوط به ناباروری را شناسایی کرد و تبعات آن را کاهش داد.

تحقیقی که اخیراً روی زوج‌های نابارور در آمریکا انجام شد نشان داد افسردگی در مردان شانس باروری را کاهش می‌دهد. افسردگی در زنان به ناباروری مرتبط نیست ولی مصرف داروهای ضدافسردگی در زنان موجب افزایش ناباروری می‌شود. زنانی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند احتمال سقط در سه‌ماهه اول بارداری در آن‌ها افزایش می‌یابد. این پژوهش روی مصرف داروهای ضدافسردگی در مردان بررسی خاصی انجام نداده است.

افسردگی بین افرادی که در جستجوی درمان‌های ناباروری هستند شایع است. تحقیقات قبلی نشان داده‌اند ۴۱% از زنانی که در درمان‌های ناباروری شرکت می‌کنند با مشکلات افسردگی روبرو هستند. پژوهش دیگری نشان داد مردانی که در درمان IVF شرکت کرده‌اند، ۵۰% احتمال افسردگی دارند.

آیا افسردگی روی احتمال باروی موفق تأثیر می‌گذارد؟

یکی از دلایل عمده ناباروری PCOS در افراد می‌باشد. در تحقیقی میزان افسردگی در مبتلایان به PCOS و سه دلیل ناشناخته دیگر را بررسی کردند. در این تحقیق ۱۶۵۰ زن و ۱۶۰۸ مرد شرکت کردند. به آن‌ها پرسشنامه سنجش علائم افسردگی داده شد. تحقیق نشان داد ۵٫۹۶% از زنان و ۲٫۲۹% از مردان افسردگی حاد داشتند.

مردانی که افسردگی حاد دارند قدرت باروری‌شان کاهش‌یافته و کمتر امکان دارد قادر به بارور کردن همسرشان باشند. مردان مبتلابه افسردگی ۶۰% بیشتر احتمال دارد که نتوانند قادر به بارور کردن همسرانشان باشند. درحالی‌که زنانی که افسردگی دارند ولی دارو مصرف نمی‌کنند ریسک بارداری ندارند. افسردگی زنان به‌تنهایی ریسک سقط‌جنین و یا کاهش قدرت باروری را بالا نمی‌برد. در حقیقت زنانی که تشخیص افسردگی گرفته‌اند به میزان کمتری شانس باروری بیشتری دارند.

در بین ۹۰ زن که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کردند اوضاع متفاوت بود. سقط‌جنین در سه‌ماهه اول بارداری متداول‌تر بود هرچند که نوع داروی مصرفی هم اهمیت داشت.

• زنانی که داروهای non-SSRIs مصرف می‌کنند، ۳٫۵ بار احتمال سقط بیشتری دارند.
• تغییری در میزان باروری زنانی که انواع دیگر ضدافسردگی‌ها مانند SSRIs را مصرف می‌کنند، دیده نشد.

این پژوهش بیان می‌کند زنانی که قصد بارداری دارند باید نسبت به مصرف داروها بسیار محتاط‌تر عمل کنند.

ناباروری و مشکلات سلامت روان

ناباروری باعث افزایش سطح استرس در زنان و مردان می‌شود. در یک پژوهش با ۲۰۰ زوج نابارور در یک کلینیک ناباروری مصاحبه شد. بیشتر از نیمی از زنان بیان کردند ناباروری استرس‌زاترین اتفاق زندگی آن‌ها بوده است. ۱۵% از مردان نیز همین مسئله را بیان کردند.

افسردگی می‌تواند توسط ناباروری تحریک و راه‌اندازی شود یا می‌تواند موقعیتی باشد که از قبل وجود داشته. درهرحال دلیل آن هر چه باشد، افسردگی قابل‌درمان است. درمان درست می‌تواند به افراد کمک کند نشانه‌هایشان را کنترل کرده و استراتژی‌های کنار آمدن با افسردگی را یاد بگیرند. درمان‌های روان‌شناختی خصوصاً برای افرادی سودمند است که به دلیل نگرانی‌های مربوط به مصرف داروها روی باروری‌شان، تمایلی به مصرف آن‌ها ندارند.

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.