تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS)

تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS) : تحریک مغناطیسی مغز یک روش مداخله ای (درمانی) غیرتهاجمی است که با ایجاد یک میدان مغناطیسی بر روی جمجمه و گذر از آن به سوی نواحی خاصی از مغز سبب تحریک یا بازداری فعالیت سلول های مغزی آن ناحیه  می شود. با این روش فعالیت سلول های مغز تحریک یا بازداری شده و به عبارتی دیگر تعدیل و اصلاح می شوند.

کوتاه درباره مغز:

برای آن که با تحریک مغناطیسی بهتر آشنا شویم ضروری است تا  مغز انسان را بیشتر بشناسیم. وزن مغز انسان ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ گرم است. مغز از دو نیمکره تشکیل شده است، نیمه راست بدن را نیمکره چپ مغز و نیمه چپ بدن را نیمکره راست مغز هدایت می کند. مغز انسان ۲۰ درصد از اکسیژن موجود در خون را مصرف می کند.

همان طور که می توان مغز را یک عضو دارای کارکرد یکپارچه و واحد در نظر گرفت، می توان آن را یک سیستم دارای سیستم های فرعی نیز تصور کرد که هریک در زمینه و کارکردی خاص تخصص پیدا کرده اند.

مغز پیچیده ترین عضو در بدن انسان است که از شبکه      پیچیده ای از سلول های عصبی به نام نورون (neuron) تشکیل شده است. تعداد سلول های مغز انسان، یک صد میلیارد برآورد شده است. مغز هم اعضای بدن و واکنش های آنها را کنترل می کنند و هم در برابر تغییرات درون بدن، پاسخ های مناسب را نشان می دهد. سلول های عصبی مغز انسان از طریق جریان های الکتریکی و فعل و انفعال های شیمیایی با یکدیگر تماس برقرار می کنند.

کاربردهای درمانی تحریک مغناطیسی مغز:

تحقیقات نشان می دهد که تحریک مغناطیسی مغز می تواند در بهبودی و درمان تعدادی از اختلالات از جمله افسردگی، اضطراب، وسواس، سردردهای میگرنی، پارکینسون و دردهای مزمن موثر باشد، ولی تحقیقات نشان داده اند بیشترین اثربخشی این روش در درمان افسردگی های مزمن و یا مقاوم به درمان های دارویی است.

در چه کسانی نباید از این روش استفاده کرد:

اگر در بدن فرد، دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب (pacemaker) نصب شده باشد و یا در سر و گوش او فلز وجود داشته باشد نمی توان از تحریک مغناطیسی استفاده کرد. البته پر شدگی دندان ها یا سیم روی دندان ها  ایراد ندارد.

نحوه انجام تحریک مغناطیسی مغز:

در ابتدا فرد باید کلیه وسایل فلزی نظیر زیور آلات، کارت های بانکی و تلفن همراه خود را کنار بگذارد سپس بر روی صندلی راحت و مناسبی شبیه به صندلی دندانپزشکی بنشیند. در جلسه اول یک کارشناس به اندازه گیری ابعاد سر و پیدا کردن ناحیه مشخصی به نام CZ در مرکز سر می پردازد، پس از آن برای پیدا کردن شدت مناسب تحریک مغناطیسی، با استفاده از یک کویل پروانه ای (سیم پیچ)، به تحریک مغناطیسی ناحیه ای از قشر حرکتی مغز می پردازد که سبب پرش انگشت شصت دست می شود. از جلسه دوم، درمان آغاز می شود. در هر جلسه بنا بر نوع اختلال و شرایط فرد، دستورالعمل درمانی خاص که شامل ارسال امواج مغناطیسی با شدت، تعداد (معمولا چند هزار پالس) و مدت مشخص است، اجرا         می شود. از آنجا که به هنگام ارسال پالس های مغناطیسی صدای ناخوشایندی ایجاد می شود می توان از محافظ گوش برای کاهش صدا استفاده کرد. در زمان ارسال امواج مغناطیسی علاوه بر صدای مذکور، فرد ضربه های کوچکی را روی پوست سر خود حس می کند. هر جلسه نزدیک به ۴۵ دقیقه به طول می انجامد. اگر ضروری باشد می توان در هر زمان درمان را قطع کرد. در پایان هر جلسه فرد می تواند براحتی و بدون نیاز به مراقبت خاص از مرکز درمانی خارج شود. جلسات درمانی باید هر روز اجرا شوند و مدت کل درمان ۴ تا ۶ هفته است.

عوارض جانبی:

تحریک مغناطیسی مغز، غیرتهاجمی است، به این معنی که نیاز به جراحی، اتاق عمل و بی هوشی ندارد و بدون درد انجام    می شود. از دیگر سودمندی های آن می توان به عوارض جانبی بسیار کم آن در مقایسه با داروهای ضد افسردگی اشاره کرد. به طور معمول کسانی که داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند از خشکی دهان، تاری دید، یبوست، افزایش وزن،           بی حالی، مشکلات گوارشی، کاهش میل جنسی و در مواردی دلهره و اضطراب شکایت دارند. در حالی که تحریک مغناطیسی مغز هیچ یک از عوارض بالا را ایجاد نمی کند. حدود نیمی از افراد بدنبال استفاده از این روش دچار سردردهای کوتاه مدت می شوند که بتدریج با ادامه جلسات از بین می رود. عوارض کمتر متداول این روش عبارتند از، منقبض شدن کوتاه مدت عضلات صورت و یا احساس درد خفیف در روی سر و در مواردی نادر بروز مشکلات شنوایی گذرا.

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.