خجالت زدگی: انگشت نما شدن تأسف بار

خجالت زدگی: انگشت نما شدن تأسف بار : مجسم کنید روی نیمکتی نشسته اید که از قضا شیرینی شکلاتی کسی دیگر قبل از شما بر آن شره کرده. بلند می شوید و می بینید که پشت شلوارتان که رنگش هم روشن است در ناجورترین قسمتش لک شده! تمام روز باید با لکه‌ی شکلات این ور و آن ور بروید، و از خودتان بپرسید آیا سایرین تصور می کنند که توانسته اید به موقع خودتان را به دستشویی برسانید.

خجالت زده اید، که این برای دیگران نشانه ای است دال بر اینکه از قاعده‌ی رفتاری تخطی کرده اید، هرچند آنچه رخ داده تقصیر شما نبوده. پس، خودتان را ناگزیر می‌بینید قضیه‌ی لکه‌ی شکلات را توضیح دهید و آنچه را پیش آمده با شرح و بسط بسیار تعریف کنید تا در آنچه مایه‌ی خجالت زدگی تان است از خودتان رفع تقصیر کنید. یا شاید فقط پلووری را دور کمرتان ببندید تا لکه را بپوشاند.

حتی هنگامی که تقصیر از شما نیست، ممکن است، بر پایه ی آنچه تصور می کنید شخصی دیگر نسبت به شما یا وضعیت می پندارد، خجالت زده باشید.در اکثر موارد، خجالت زدگی وقتی رخ می‌دهد که تصادفا کاری کرده اید، و از این رو کاملا نابجاست که نسبت به خودتان احساسی منفی داشته باشید وقتی ابدا قصد نداشته‌ايد عامدانه قاعده‌ای اجتماعی را نقض کنید.

به عقیده ی پژوهشگران، اكثر خجالت‌زدگی هایی که افراد دچارشان می‌شوند شامل مواردی است از قبیل سکندری خوردن و زمین افتادن، ریختن نوشابه بر خودشان، جرخوردگی شلوارشان، پنچر یا خاموش شدت اتومبیل‌شان، اشکار شدن افکار و احساس‌های نهفته شان، نفخ و بادگلو در کردن تصادفی، جلب توجه ناخواسته، و فراموش کردن نام سایرین. احتمالا لازم نیست وقت زیادی بگذارید تا یک مورد را به یاد بیاورید که دچار خجالت شده‌اید، زیرا خجالت زدگی عموما تجربه می شود.

با این حساب، خجالت زدگی به چه درد می خورد اگر این قدر معذبتان می‌کند؟ قابلیتمان برای خجالت زده شدن این کاربرد را دارد که حافظ نظم اجتماعی باشد زیرا افراد به واسطه ی خجالت زده شدن با سایرین ارتباط برقرار می‌کنند، موجودیتشان به رسمیت می شناسند و تأسفشان را از عمل ناپسندی که از آنان سرزده ابراز می‌دارند و خواهند کوشید که در آینده بهتر و مناسب تر رفتار کنند.

تجربه‌ی خجالت‌زدگی هشیارتان می کند که از رفتار مطابق برخی معیارهای اجتماعی قصور ورزیده‌اید این امر تهدیدی است علیه ارزیابی مساعد و مطلوب دیگران از شما، وهمچنین ارزیابی شخصیتان از خود را به مخاطره می اندازد. مثلا، اگر وسط صحبتتان دربار جمع ناخواسته به صدای بلند باد گلو در کنید، خجالت زدگی مرتبط خواهد بود با دغدغه تان در مورد اینکه سایرین، که عموما نظر بسیار مثبتی نسبت به شما دارند به نحوی انتقاد آمیز درباره تان قضاوت خواهند کرد و همین طور خودتان چه قضاوتی نسبت به خویش خواهید داشت.

خجالت زدگی، در کنار احساس تقصیر، شرم و سربلندی، یکی از احساس های خودآگاه قلمداد می شود. از آنجایی که خجالت زدگی در ارتباط با سایرین پیش می آید احساسی عمومی است که باعث میشود خود را انگشت نما و مضحکه تصور کنید معذب بشوید و بابت عمل ناشایستی که به تصادفی یا عمدا – از شما سر زده وجودتان لبریز تأسف شود. در بطن خجالت زدگی و سایر احساس های خودآگاه با حضور بالقوه‌ی کسی دیگر مواجهیم که کردار ما، فکرها و احساس هایمان را، بر مبنای معیارهای حاکم بر رفتارمان، به گونه ای منفی ارزیابی می کند

لطفا جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره با شماره های ۰۹۰۱۰۱۳۴۶۸۴ و ۰۲۱۸۶۰۱۵۵۹۱ تماس حاصل فرمایید.